ایا برای خروج از کشور اجازه پدر لازمه

برای دختران زیر ۱۸ سال، بله، اجازه کتبی پدر یا جد پدری جهت خروج از کشور کاملاً الزامی است. اما برای دختران مجرد بالای ۱۸ سال، خیر، نیازی به اخذ اجازه از پدر برای خروج از کشور و حتی دریافت گذرنامه نیست و این افراد می توانند به صورت مستقل اقدام کنند.

تصمیم گیری برای سفرهای بین المللی، به ویژه برای بانوان و افراد زیر سن قانونی، همواره با سوالات و ابهامات حقوقی بسیاری همراه بوده است. در نظام حقوقی ایران، مسئله لزوم اجازه پدر برای خروج دختران از کشور یکی از پر تکرارترین پرسش ها است که به دلیل تفاوت های سنی و برداشت های مختلف از قوانین، سوءتفاهمات متعددی را ایجاد کرده است. درک صحیح این قوانین برای برنامه ریزی هرگونه سفر خارجی و جلوگیری از مواجهه با مشکلات احتمالی در فرودگاه یا اداره گذرنامه حیاتی است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق، به بررسی مبانی قانونی، شرایط سنی، و موارد خاص مرتبط با خروج دختران از کشور می پردازد تا تمامی ابهامات در این زمینه برطرف شود.

مبانی قانونی ولایت و بلوغ در ایران: درک مفاهیم کلیدی

پیش از ورود به جزئیات مربوط به اجازه خروج از کشور، لازم است با دو مفهوم اساسی در حقوق ایران آشنا شویم: «ولی قهری» و «بلوغ قانونی» و «سن رشد». این مفاهیم پایه و اساس بسیاری از تصمیم گیری های حقوقی، از جمله صدور گذرنامه و خروج از کشور، برای افراد زیر سن قانونی هستند.

مفهوم «ولی قهری» و اختیارات آن

در قانون مدنی ایران، «ولی قهری» به پدر و جد پدری (پدر پدر) اطلاق می شود. این افراد به موجب قانون، بدون نیاز به حکم دادگاه، دارای ولایت بر فرزندان صغیر و محجور خود هستند. ولایت به معنای اختیار قانونی برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر است و شامل حق تصمیم گیری در مورد مسائل مهم زندگی فرزند، از جمله آموزش، محل اقامت، ازدواج، و همچنین خروج از کشور می شود. این حق و اختیار، به منظور حفظ مصلحت و منافع صغیر در نظر گرفته شده است.

بلوغ شرعی و سن رشد قانونی: تفاوت ها و کاربردها

بلوغ شرعی: در فقه اسلامی و به تبع آن در قوانین ایران، بلوغ شرعی برای دختران ۹ سال تمام قمری و برای پسران ۱۵ سال تمام قمری است. پس از رسیدن به این سنین، فرد از نظر شرعی مکلف به انجام فرایض دینی می شود.

سن رشد قانونی: با این حال، بلوغ شرعی لزوماً به معنای «سن رشد» قانونی نیست. سن رشد، که در ماده ۱۲۱۰ قانون مدنی و قوانین مرتبط دیگر به آن اشاره شده، ۱۸ سال تمام خورشیدی است. در این سن، فرد از نظر قانونی دارای اهلیت کامل برای انجام امور حقوقی خود می شود؛ یعنی می تواند مستقلاً معامله کند، اموال خود را اداره کند، و تصمیمات مهم زندگی اش را بدون نیاز به اجازه ولی قهری اتخاذ کند. تمایز بین این دو مفهوم در بحث خروج از کشور برای دختران از اهمیت بالایی برخوردار است.

قوانین خروج از کشور برای دختران مجرد زیر ۱۸ سال

یکی از واضح ترین و صریح ترین بخش های قانون گذرنامه در ایران، به شرایط خروج از کشور برای افراد زیر ۱۸ سال می پردازد. در این بخش هیچ ابهامی وجود ندارد و قانون به روشنی تکلیف را مشخص کرده است.

الزام قانونی اجازه ولی قهری (پدر یا جد پدری)

برای تمامی دختران مجردی که کمتر از ۱۸ سال تمام خورشیدی دارند، اجازه کتبی ولی قهری (پدر یا در صورت فوت پدر، جد پدری) برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور کاملاً الزامی است. این یک اصل غیرقابل انکار در حقوق گذرنامه ایران است و بدون این اجازه، اداره گذرنامه از صدور گذرنامه یا اجازه خروج خودداری خواهد کرد.

ماده ۱۸ قانون گذرنامه: مبنای اصلی قانون

ماده ۱۸ قانون گذرنامه به صراحت این موضوع را بیان می کند. بر اساس بند ۳ این ماده: «اشخاصی که کمتر از ۱۸ سال تمام دارند و کسانی که تحت ولایت و یا قیمومیت می باشند با اجازه کتبی ولی (پدر) یا قیم برای آنان گذرنامه صادر می گردد.» این ماده، سنگ بنای قانونی برای لزوم اجازه ولی قهری برای خروج فرزندان زیر ۱۸ سال از کشور است. هدف از این بند، حمایت از صغار و جلوگیری از خروج غیرمجاز آنان از کشور بدون اطلاع و رضایت ولی قانونی شان است.

ماده ۴۲ قانون حمایت از خانواده: حمایت از صغار

ماده ۴۲ قانون حمایت از خانواده نیز به نوعی مکمل ماده ۱۸ قانون گذرنامه است. این ماده بیان می کند: «صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد…» اگرچه این ماده بیشتر به جابجایی محل اقامت در داخل کشور اشاره دارد، اما عبارت «یا خارج از کشور» به صراحت بر لزوم رضایت برای خروج از مرزها نیز تأکید می کند. این دو ماده قانونی در کنار یکدیگر، چارچوب حقوقی مستحکمی برای حمایت از حقوق افراد زیر ۱۸ سال در موضوع خروج از کشور فراهم می آورند.

فرایند اخذ اجازه و راهکارهای عملی

برای اخذ گذرنامه و اجازه خروج از کشور برای دختران زیر ۱۸ سال، مراحل مشخصی باید طی شود:

1. حضور ولی در اداره گذرنامه یا پلیس +۱۰: در حالت عادی، پدر یا جد پدری باید با در دست داشتن مدارک شناسایی خود و فرزند، در یکی از مراکز پلیس +۱۰ یا ادارات گذرنامه حضور یابد و فرم های مربوط به اجازه خروج را تکمیل و امضا کند.
2. در صورت فوت پدر: اگر پدر فوت کرده باشد، ارائه گواهی فوت پدر الزامی است. در این صورت، جد پدری (پدرِ پدر) ولی قهری محسوب می شود و اجازه او برای خروج از کشور لازم است.
3. در صورت فوت پدر و جد پدری: در شرایطی که هر دو ولی قهری (پدر و جد پدری) فوت کرده باشند، دادگاه باید برای فرد صغیر قیم تعیین کند. در این حالت، اجازه کتبی قیم برای خروج از کشور ضروری است و حکم قیمومت باید ارائه شود.
4. مراجعه به دادگاه در صورت امتناع غیرموجه پدر: در مواردی که پدر یا جد پدری بدون دلیل موجه و منطقی از دادن اجازه خروج برای فرزند زیر ۱۸ سال خودداری می کند، و این عدم اجازه به ضرر مصلحت فرزند باشد (مثلاً برای درمان ضروری، تحصیل یا شرکت در مسابقات بین المللی)، مادر یا خود فرزند (از طریق قیم یا نماینده قانونی) می تواند به دادگاه خانواده مراجعه کرده و درخواست صدور مجوز خروج از کشور را مطرح کند. دادگاه با بررسی شرایط و احراز مصلحت فرزند، می تواند حکم به خروج او بدهد.

مهم است بدانید: در تمامی مراحل مربوط به خروج از کشور برای افراد زیر ۱۸ سال، رعایت مصلحت فرزند بالاترین اولویت قانونی را دارد و مرجع قضایی در صورت لزوم می تواند مداخله نماید.

خروج از کشور برای دختران مجرد بالای ۱۸ سال: تصحیح یک ابهام رایج

یکی از بزرگترین ابهامات و شایعات در فضای حقوقی و اجتماعی ایران، در مورد لزوم اجازه پدر برای خروج دختران مجرد بالای ۱۸ سال است. بسیاری تصور می کنند که دختران حتی پس از رسیدن به سن قانونی ۱۸ سال تمام، همچنان برای سفر به خارج از کشور نیاز به اجازه پدر دارند، در حالی که این باور کاملاً نادرست است.

استقلال حقوقی دختران بالای ۱۸ سال در اخذ گذرنامه و سفر

در نظام حقوقی ایران، فرد پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام خورشیدی، از نظر قانونی بالغ و رشید محسوب می شود و دارای استقلال حقوقی کامل است. این بدان معناست که دختران مجرد بالای ۱۸ سال برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور، به هیچ عنوان نیازی به اجازه و رضایت پدر یا جد پدری ندارند. آن ها می توانند مستقلاً برای دریافت گذرنامه اقدام کرده و بدون نیاز به اذن کسی، به خارج از کشور سفر کنند. این اصل به صراحت در قانون گذرنامه و قانون مدنی مورد تأیید قرار گرفته است و هیچ ماده قانونی یا تبصره ای که خلاف این موضوع را اثبات کند، وجود ندارد.

شایعات و سوءتفاهم ها: تفکیک از قوانین زنان متأهل

بسیاری از این شایعات و اطلاعات نادرست از مصوبات و بحث های مربوط به «زنان متأهل» نشأت می گیرد که متأسفانه به غلط به «دختران مجرد بالای ۱۸ سال» تسری داده می شود. طبق قانون، زنان متأهل برای خروج از کشور نیاز به اذن همسر خود دارند (بند ۳ ماده ۱۸ قانون گذرنامه). البته این قانون نیز در سال های اخیر با اصلاحات و تبصره هایی همراه شده تا در موارد خاص و با حکم دادگاه، زنان متأهل بتوانند بدون اجازه همسر از کشور خارج شوند.

اما لازم به تأکید است که این مصوبات و مباحث به هیچ وجه شامل دختران مجرد بالای ۱۸ سال نمی شود. وضعیت حقوقی آن ها کاملاً متفاوت است و استقلال کامل در تصمیم گیری برای سفر دارند. هرگونه اطلاعاتی مبنی بر نیاز به اذن پدر برای دختران مجرد بالای ۱۸ سال، بی اساس بوده و پایه قانونی ندارد.

روند اخذ گذرنامه و اقدام برای خروج

دختران مجرد بالای ۱۸ سال برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور تنها کافی است مراحل عادی و استاندارد را طی کنند. این مراحل شامل موارد زیر است:

• مراجعه به یکی از دفاتر پلیس +۱۰ با مدارک شناسایی معتبر (شناسنامه و کارت ملی).
• تکمیل فرم های مربوط به درخواست گذرنامه.
• پرداخت هزینه های مربوطه.
• عکس برداری و انگشت نگاری.

در هیچ یک از این مراحل، نیازی به حضور پدر، ارائه رضایت نامه کتبی از او، یا هرگونه مدرک دال بر اجازه پدر نیست. فرد مستقل و با اختیار کامل خود اقدام می کند.

تمایز «ولایت» و «حضانت» در تعیین شرایط خروج از کشور

یکی از ظرایف حقوقی مهم در حوزه خانواده و حقوق کودک، تفاوت میان مفاهیم «ولایت» و «حضانت» است که در مسئله خروج فرزندان از کشور نیز تأثیرگذار است. درک این تمایز برای جلوگیری از سوءتفاهمات و اتخاذ تصمیمات حقوقی صحیح ضروری است.

ولایت قهری: اختیارات پدر و جد پدری

همانطور که پیشتر اشاره شد، ولایت قهری به معنای حق قانونی پدر و جد پدری برای اداره امور فرزندان صغیر است. این ولایت شامل اختیارات وسیعی در مورد تصمیمات کلان و سرنوشت ساز زندگی فرزند، از جمله اجازه ازدواج، اداره اموال، و تصمیم برای خروج از کشور می شود. ولایت یک حق ذاتی و غیرقابل اسقاط است که قانون برای حفظ مصلحت صغیر به ولی قهری اعطا کرده است. در واقع، ولی قهری مسئولیت اتخاذ تصمیمات اصلی و نظارت بر آینده فرزند را بر عهده دارد.

حضانت: مسئولیت نگهداری و تربیت

حضانت، برخلاف ولایت، به معنای مسئولیت نگهداری و تربیت جسمی و روحی فرزند است. این مسئولیت شامل تأمین نیازهای روزمره کودک مانند خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و آموزش می شود. حضانت می تواند پس از طلاق یا فوت یکی از والدین، به یکی از آن ها (غالباً مادر) یا حتی شخص دیگری سپرده شود. اما نکته کلیدی اینجاست که حتی اگر حضانت فرزند (دختر یا پسر) زیر ۱۸ سال با مادر باشد، ولایت قهری همچنان با پدر است. این بدان معناست که مادر که حضانت فرزند را بر عهده دارد، نمی تواند به تنهایی و بدون اجازه ولی قهری (پدر) برای خروج فرزند از کشور اقدام کند. تصمیم گیری برای خروج از کشور، به دلیل ماهیت سرنوشت ساز آن، در حیطه اختیارات ولی قهری قرار می گیرد، نه صرفاً حضانت کننده.

راهکار قانونی در صورت مخالفت غیرمنطقی ولی قهری

این موضوع می تواند در عمل چالش هایی را ایجاد کند، به ویژه زمانی که مادر حضانت فرزند را بر عهده دارد و برای مصلحت فرزند قصد خروج از کشور را دارد، اما پدر (ولی قهری) بدون دلیل موجه با این امر مخالفت می کند. در چنین شرایطی، قانون راهکاری پیش بینی کرده است:

مادر یا حتی خود فرزند (در صورتی که تشخیص تمییز داشته باشد) می تواند با استناد به «مصلحت فرزند»، به دادگاه خانواده مراجعه کرده و از دادگاه درخواست صدور مجوز خروج از کشور را نماید. دادگاه با بررسی دقیق شرایط، شواهد و مدارک، و با در نظر گرفتن اولویت اصلی یعنی «مصلحت طفل»، می تواند در صورت احراز ضرورت و موجه بودن درخواست، حکم به خروج فرزند از کشور را صادر کند. در این صورت، حکم دادگاه به منزله اجازه ولی قهری تلقی شده و معتبر خواهد بود.

نکته حقوقی: حتی اگر حضانت فرزند با مادر باشد، تصمیم نهایی برای خروج از کشور، به دلیل ماهیت ولایی آن، همچنان در حیطه اختیارات ولی قهری (پدر) است مگر با حکم دادگاه.

موارد خاص و استثنایی در قوانین خروج از کشور

علاوه بر قوانین کلی که برای عموم افراد وضع شده اند، برخی شرایط خاص و استثنائی نیز در نظر گرفته شده اند که می توانند بر روند خروج از کشور تأثیر بگذارند. شناخت این موارد برای گروه های خاص از جامعه و همچنین درک جامع تر قوانین حائز اهمیت است.

تسهیلات برای بانوان ورزشکار، هنرمند و نخبگان

در سال های اخیر، موارد متعددی از ممنوع الخروجی بانوان ورزشکار یا هنرمند به دلیل عدم کسب اجازه همسر، مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت و چالش هایی را برای حضور این افراد در عرصه های بین المللی ایجاد کرد. در پاسخ به این نیاز و به منظور حمایت از حضور بانوان نخبه ایرانی در رویدادهای جهانی، اصلاحاتی در قوانین مربوط به گذرنامه پیشنهاد و تصویب شده است.

بر اساس این اصلاحات، در مواردی خاص نظیر حج تمتع، شرکت در مسابقات، همایش های علمی، فرهنگی و ورزشی به نمایندگی از ایران، می توان با تأیید مراجع ذی صلاح کشور (مانند وزارت ورزش و جوانان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یا سایر نهادهای مربوطه) و در صورت احراز ضرورت، مجوز خروج از کشور را صادر کرد. این تسهیلات به بانوان این امکان را می دهد که حتی در صورت عدم امکان اخذ رضایت همسر در موارد خاص، با حمایت نهادهای مسئول بتوانند در این رویدادها شرکت کنند. اما باید تأکید کرد که این بند خاص بیشتر ناظر بر زنان متأهل است و نه دختران مجرد بالای ۱۸ سال که اساساً نیازی به اجازه پدر ندارند.

ممنوع الخروجی: دلایل و پیامدها

مسئله ممنوع الخروجی موضوعی مجزا از اجازه پدر یا همسر است و می تواند هر فردی را، مستقل از جنسیت، سن، یا وضعیت تأهل، درگیر کند. ممنوع الخروجی به معنای جلوگیری قانونی از خروج فرد از مرزهای کشور است و دلایل مختلفی دارد:

• دستور قضایی: در پرونده های کیفری یا حقوقی، قاضی می تواند برای اطمینان از دسترسی به متهم یا بدهکار، دستور ممنوع الخروجی صادر کند.
• بدهی مالیاتی: افراد دارای بدهی مالیاتی معوقه به دولت ممکن است ممنوع الخروج شوند.
• اجرای احکام: در مواردی که فرد محکوم به پرداخت وجه یا انجام تعهدی است و از اجرای آن سر باز می زند، می تواند ممنوع الخروج شود.
• شاکی خصوصی: گاهی با شکایت شاکی خصوصی و درخواست او، دادگاه دستور ممنوع الخروجی صادر می کند.

اگر فردی به هر یک از این دلایل ممنوع الخروج باشد، بحث اجازه پدر برای دختر زیر ۱۸ سال یا استقلال دختر بالای ۱۸ سال بی اثر خواهد بود و تا زمانی که حکم ممنوع الخروجی رفع نشود، امکان خروج از کشور وجود نخواهد داشت. ضروری است که قبل از برنامه ریزی هر سفری، وضعیت ممنوع الخروجی خود را استعلام کنید.

شرایط خاص صغار بدون ولی قهری (تعیین قیم)

در شرایطی که دختر (یا پسر) زیر ۱۸ سال باشد و هم پدر و هم جد پدری فوت کرده باشند، فرزند فاقد ولی قهری است. در این حالت، دادگاه موظف است برای این صغیر «قیم» تعیین کند. قیم، فردی است که از سوی دادگاه مسئولیت اداره امور مالی و غیرمالی صغیر را بر عهده می گیرد. در چنین حالتی، اجازه کتبی قیم برای اخذ گذرنامه و خروج از کشور صغیر الزامی است و باید حکم قیمومت نیز به مراجع مربوطه ارائه شود.

مقایسه ای کوتاه: شرایط خروج پسران از کشور

در موضوع خروج از کشور، قوانین برای پسران و دختران زیر ۱۸ سال تا حد زیادی مشابه است. همانطور که برای دختران زیر ۱۸ سال نیاز به اجازه ولی قهری (پدر یا جد پدری) است، برای پسران زیر ۱۸ سال نیز دقیقاً همین قانون صادق است. پدر یا جد پدری باید اجازه کتبی خود را برای صدور گذرنامه و خروج پسر زیر ۱۸ سال از کشور ارائه دهد.

اما تفاوت اصلی در سن بالای ۱۸ سال نمایان می شود. پسران پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام و ورود به سن مشمولیت سربازی، با الزامات خاصی برای خروج از کشور مواجه هستند که مربوط به بحث «خدمت نظام وظیفه» است. آن ها برای خروج از کشور نیاز به تعیین تکلیف وضعیت سربازی خود و اخذ معافیت یا ارائه وثیقه دارند. این موضوع بحثی جداگانه و پیچیده تر است که خارج از حیطه مقاله حاضر قرار می گیرد و به دختران ارتباطی ندارد. اما در مورد پسران بالای ۱۸ سالی که وضعیت سربازی خود را مشخص کرده اند (کارت پایان خدمت یا معافیت دارند)، مانند دختران بالای ۱۸ سال، نیازی به اجازه پدر برای خروج از کشور ندارند.

توصیه های مهم و نکات حقوقی کاربردی

با توجه به پیچیدگی های قوانین و اهمیت موضوع، رعایت نکات زیر می تواند به شما در برنامه ریزی سفری آسوده و بی دغدغه کمک کند:

1. همیشه از آخرین تغییرات قوانین مطلع باشید: قوانین ممکن است در طول زمان تغییر کنند. قبل از هرگونه اقدام برای سفر، از به روزترین اطلاعات و مقررات مربوط به گذرنامه و خروج از کشور اطمینان حاصل کنید.
2. در موارد پیچیده یا خاص، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید: اگر وضعیت شما دارای شرایط خاص (مانند اختلاف با پدر، فوت ولی قهری و…) است، یا در مورد تفسیر یک ماده قانونی ابهام دارید، مراجعه به یک وکیل متخصص در امور خانواده و بین الملل بهترین راهکار است.
3. چک کردن وضعیت ممنوع الخروجی قبل از هر سفر: برای جلوگیری از غافلگیری در فرودگاه، همیشه قبل از خرید بلیط و برنامه ریزی سفر، از طریق مراجع قضایی یا پلیس +۱۰ وضعیت ممنوع الخروجی خود را استعلام کنید.
4. تهیه به موقع مدارک لازم: جمع آوری و آماده سازی به موقع کلیه مدارک مورد نیاز (شناسنامه، کارت ملی، رضایت نامه، گواهی فوت، حکم قیمومت و…) می تواند روند اخذ گذرنامه و اجازه خروج را تسریع بخشد.

توصیه حقوقی: همواره پیش از برنامه ریزی برای سفرهای بین المللی، از آخرین وضعیت قوانین و مقررات مربوط به گذرنامه و خروج از کشور اطمینان حاصل کنید و در صورت وجود ابهام، از مشاوران حقوقی کمک بگیرید.

سوالات متداول درباره اجازه پدر برای خروج از کشور

آیا برای اخذ گذرنامه دختر بالای ۱۸ سال به اجازه پدر نیاز است؟

خیر، دختران بالای ۱۸ سال از نظر قانونی مستقل بوده و برای اخذ گذرنامه یا خروج از کشور نیازی به اجازه پدر ندارند و می توانند مستقلاً اقدام کنند.

اگر پدر اجازه خروج از کشور را برای فرزند زیر ۱۸ سال ندهد، چه باید کرد؟

در صورتی که ولی قهری بدون دلیل موجه از دادن اجازه امتناع کند و خروج از کشور به مصلحت فرزند باشد (مانند درمان یا تحصیل)، می توان از طریق دادگاه خانواده درخواست صدور مجوز نمود. دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت فرزند، تصمیم گیری خواهد کرد.

تفاوت ولایت و حضانت در موضوع خروج از کشور چیست؟

ولایت (اختیار تصمیم گیری در امور مهم) با پدر است، در حالی که حضانت (مسئولیت نگهداری و تربیت) می تواند با مادر باشد. برای خروج از کشور فرزند زیر ۱۸ سال، اجازه ولی قهری (پدر) لازم است، حتی اگر حضانت با مادر باشد. البته در صورت مخالفت غیرموجه پدر، می توان به دادگاه مراجعه کرد.

آیا مصوبات اخیر مجلس درباره خروج بانوان شامل دختران مجرد بالای ۱۸ سال می شود؟

خیر، مصوبات و بحث های اخیر در مجلس غالباً مربوط به زنان متأهل و شرایط خروج آن ها بدون اجازه همسر در موارد خاص (مانند سفر ورزشی یا علمی) است و به دختران مجرد بالای ۱۸ سال که اساساً نیازی به اجازه پدر ندارند، تسری نمی یابد.

دختران ورزشکار برای خروج از کشور چه تسهیلاتی دارند؟

با اصلاحات قانونی، بانوان ورزشکار، هنرمند و نخبگان می توانند با تأیید مراجع ذی صلاح مربوطه و در موارد ضروری از کشور خارج شوند. این تسهیلات بیشتر برای زنان متأهل است که ممکن است با مشکل اجازه همسر مواجه باشند.

نتیجه گیری

موضوع لزوم اجازه پدر برای خروج از کشور، در وهله اول مستلزم تفکیک دقیق سنی و وضعیت تجرد است. همانطور که در این مقاله به تفصیل شرح داده شد، دختران مجرد زیر ۱۸ سال، بدون اجازه کتبی ولی قهری (پدر یا جد پدری) نمی توانند گذرنامه دریافت کرده یا از کشور خارج شوند. در مقابل، دختران مجرد بالای ۱۸ سال، با رسیدن به سن رشد قانونی، از استقلال حقوقی کامل برخوردار هستند و برای اخذ گذرنامه و انجام سفرهای بین المللی، به هیچ عنوان نیازی به اذن پدر ندارند. تفکیک این دو گروه سنی و آگاهی از تفاوت های قانونی مرتبط با ولایت و حضانت، از بروز سوءتفاهم ها و مشکلات حقوقی جلوگیری می کند. همچنین، در موارد خاص مانند ممنوع الخروجی یا شرایط نخبگان، قوانین و راهکارهای ویژه ای پیش بینی شده که اطلاع از آن ها می تواند مسیر را هموارتر سازد. آگاهی حقوقی، کلید سفری آسوده و بی دغدغه است.