نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی: راهنمای جامع و نکات حقوقی
نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی
نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی، نیازمند درک عمیق از ماهیت این اسناد، چالش های حقوقی مرتبط و توجه به جزئیات است. قولنامه دستی، اگرچه فاقد اعتبار اسناد رسمی است، اما همچنان در عرف جامعه کاربرد دارد و برای حفظ حقوق طرفین، باید با دقت و رعایت اصول مشخصی تنظیم شود تا اعتبار و کارایی لازم را داشته باشد. این سند، تعهدات طرفین را مکتوب می سازد و مبنایی برای مراحل بعدی معامله فراهم می کند.
با وجود توصیه های مکرر حقوقی به استفاده از اسناد رسمی، در بسیاری از مواقع افراد به دلایل مختلف از جمله سادگی، سرعت، یا عدم دسترسی به دفاتر اسناد رسمی، اقدام به تنظیم قولنامه به صورت دستی می کنند. در این میان، قولنامه های دستی قدیمی، به دلیل عدم انطباق با فرمت های رایج امروزی و گاهی ابهام در نگارش، می توانند چالش های حقوقی پیچیده تری را ایجاد کنند. این مقاله با هدف ارائه راهنمایی جامع برای تنظیم قولنامه دستی، به ویژه با رویکرد به اسناد سنتی و قدیمی، به بررسی ارکان، نکات حیاتی و خطرات احتمالی این نوع قراردادها می پردازد.
قولنامه دستی قدیمی چیست؟ درک مفهوم و تفاوت ها
پیش از ورود به جزئیات نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی، لازم است ابتدا به تعریف قولنامه و تمایز آن با سایر اسناد حقوقی بپردازیم. قولنامه در حقوق ایران، به قراردادی گفته می شود که طرفین ضمن آن، تعهد به انجام معامله اصلی در آینده را متقبل می شوند. این سند، ماهیت پیش قرارداد دارد و تعهد به انجام کار (انتقال مال) را ایجاد می کند. اما در عرف عمومی و معاملات روزمره، قولنامه اغلب به سندی اطلاق می شود که برای خرید و فروش یا اجاره یک مال (اعم از منقول و غیرمنقول) به صورت عادی و خارج از دفاتر اسناد رسمی تنظیم می گردد.
منظور از دستی در قولنامه
منظور از دستی در این زمینه، سندی است که توسط خود طرفین معامله یا افراد غیرمتخصص (نه دفاتر املاک دارای مجوز و نه دفاتر اسناد رسمی) نگارش و تنظیم شده است. این قولنامه ها معمولاً بدون فرمت های استاندارد، کد رهگیری، یا مهر و امضای رسمی نهادهای ذی ربط تهیه می شوند. سادگی در نگارش و عدم نیاز به کاغذهای مخصوص یا فرآیندهای اداری، از جمله دلایلی است که افراد را به سمت تنظیم قولنامه دستی سوق می دهد.
منظور از قدیمی و ملاحظات آن
جنبه قدیمی در نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی، به چند مفهوم اشاره دارد. اولاً، به نحوه نگارش سنتی اشاره می کند که غالباً دست نویس و روی کاغذهای معمولی بوده است. ثانیاً، به نبود برخی از بندهای حقوقی متداول امروزی در این اسناد برمی گردد؛ بندهایی که پس از توسعه قوانین و مقررات جدید، به قراردادها اضافه شده اند (مانند کد رهگیری، شروط تفصیلی مربوط به فسخ یا ضمانت اجراهای دقیق). ثالثاً، در قولنامه های قدیمی، تکیه بیشتری بر اعتبار محلی، شهود شناخته شده و گاهی عرف منطقه وجود داشته است که در زمان تفسیر این اسناد، باید مد نظر قرار گیرد. درک مفاد قولنامه های قدیمی برای حل و فصل اختلافات مربوط به اسناد موجود، از اهمیت بالایی برخوردار است.
تفاوت قولنامه دستی قدیمی با قولنامه های رسمی و بنگاهی (کد رهگیری دار)
تفاوت های اساسی میان قولنامه دستی (به ویژه از نوع قدیمی) با قولنامه های رسمی (مانند مبایعه نامه های تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی) و حتی قولنامه های بنگاهی که دارای کد رهگیری هستند، قابل توجه است. قولنامه دستی قدیمی، به دلیل ماهیت عادی خود، فاقد ضمانت اجرایی یک سند رسمی در بسیاری از موارد است. اسناد رسمی به محض تنظیم، از نظر قانونی دارای اعتبار کامل بوده و در مراجع قضایی به راحتی قابل استناد هستند. در مقابل، اثبات صحت و اعتبار یک قولنامه دستی در دادگاه ممکن است نیازمند ارائه دلایل و مدارک تکمیلی از جمله شهادت شهود باشد.
قولنامه های بنگاهی که دارای کد رهگیری هستند، هرچند سند رسمی محسوب نمی شوند، اما به دلیل ثبت در سامانه املاک و مستغلات، از اعتبار بیشتری نسبت به قولنامه های کاملاً دستی برخوردارند و امکان استعلام و پیگیری شفاف تری را فراهم می آورند. در قولنامه دستی قدیمی، نبود کد رهگیری می تواند مشکلات عدیده ای در استعلامات ثبتی، جلوگیری از فروش مال غیر و پیگیری های حقوقی بعدی ایجاد کند. این تفاوت ها لزوم دقت و آگاهی بیشتر در هنگام تنظیم یا تفسیر قولنامه های دستی را دوچندان می سازد.
خطرات و چالش های قولنامه دستی قدیمی: چرا باید محتاط بود؟
تنظیم قولنامه دستی، به ویژه با رویکرد سنتی و قدیمی، با وجود سادگی ظاهری، می تواند خطرات و چالش های حقوقی متعددی را به همراه داشته باشد. عدم آگاهی از این مخاطرات می تواند به ضررهای مالی و حقوقی جبران ناپذیری برای طرفین معامله منجر شود. به همین دلیل، درک این خطرات قبل از اقدام به نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی، ضروری است.
- ضعف در اثبات مالکیت و تعهدات در مراجع قضایی: قولنامه دستی، به خودی خود، دلیل قاطع مالکیت نیست و تنها یک قول یا تعهد به شمار می رود. در صورت بروز اختلاف، اثبات تعهدات مندرج در آن در دادگاه، ممکن است دشوار باشد و نیاز به ارائه مستندات تکمیلی، از جمله شهادت شهود، داشته باشد.
- ابهام در متن و سوءتفاهم های آینده: قولنامه های دستی، اغلب توسط افراد غیرمتخصص نگارش می شوند که ممکن است با زبان حقوقی دقیق آشنایی نداشته باشند. این مسئله منجر به نگارش مبهم، استفاده از واژگان نامشخص، یا حذف برخی بندهای ضروری شده و زمینه را برای سوءتفاهم ها و اختلافات آینده فراهم می کند.
- خطر کلاهبرداری، فروش مال غیر، یا معامله با افراد فاقد اهلیت قانونی: در معاملات دستی، به دلیل عدم وجود سیستم های احراز هویت و استعلام متمرکز (همچون دفاتر اسناد رسمی)، خطر کلاهبرداری، معامله با فردی که مالک قانونی نیست (فروش مال غیر)، یا معامله با افراد فاقد اهلیت قانونی (مثلاً صغیر یا مجنون) به مراتب بالاتر است.
- عدم وجود کد رهگیری و مشکلات در استعلامات و انتقال سند رسمی: قولنامه های دستی فاقد کد رهگیری هستند. این امر، امکان استعلام رسمی ملک یا خودرو را دشوار می سازد و می تواند فرآیند انتقال سند رسمی را در آینده با چالش مواجه کند. همچنین، عدم ثبت معامله در سامانه های رسمی، خطر معاملات متعدد بر روی یک مال را افزایش می دهد.
- مشکلات ناشی از فقدان شاهد یا عدم احراز هویت صحیح آن ها: در قولنامه دستی قدیمی، حضور شاهدان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. اما در صورتی که شاهدان در دسترس نباشند، هویت آن ها به درستی احراز نشده باشد، یا فوت کرده باشند، اثبات مفاد قولنامه دشوار خواهد شد.
- سختی اعمال ضمانت های اجرایی در صورت خلف وعده: اعمال بندهای مربوط به وجه التزام یا سایر ضمانت های اجرایی در یک قولنامه دستی، ممکن است در مقایسه با اسناد رسمی، فرآیند قضایی پیچیده تر و زمان برتری را به دنبال داشته باشد و گاهی به دلیل ابهامات متن، اجرای آن ها با مشکل مواجه شود.
تنظیم قولنامه دستی قدیمی، اگرچه راه حلی برای سادگی و سرعت به نظر می رسد، اما نیازمند احتیاط فراوان و درک کامل ابعاد حقوقی و خطرات پنهان آن است. همواره توصیه می شود برای معاملات مهم، از مشاوره حقوقی بهره بگیرید و در صورت اجبار به تنظیم قولنامه دستی، تمامی نکات را با دقت رعایت کنید تا از حقوق خود محافظت نمایید.
ارکان و مراحل گام به گام نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی
برای تنظیم یک قولنامه دستی که حتی الامکان از اعتبار کافی برخوردار باشد و حقوق طرفین را تا حدودی تضمین کند، رعایت اصول و درج اطلاعات دقیق، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این بخش، به صورت گام به گام به نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی و ارکان ضروری آن می پردازیم:
عنوان قولنامه و تاریخ تنظیم
در ابتدای قولنامه، لازم است یک عنوان صریح و واضح ذکر شود که نوع قرارداد را مشخص کند، مانند قولنامه خرید و فروش ملک یا قولنامه اجاره خودرو. این عنوان باید به وضوح هدف سند را نشان دهد. بلافاصله پس از عنوان، تاریخ دقیق تنظیم قولنامه به عدد و حروف درج گردد. تاریخ یکی از مهم ترین ارکان سند است و در صورت بروز اختلاف، ملاک بسیاری از محاسبات و تصمیم گیری ها خواهد بود.
مشخصات کامل و دقیق طرفین (فروشنده/خریدار، موجر/مستأجر)
مهم ترین بخش هر قرارداد، شناسایی دقیق طرفین است. مشخصات زیر باید به صورت کامل و با تطابق با مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) هر دو طرف (اعم از فروشنده/خریدار یا موجر/مستأجر) درج شود:
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- شماره شناسنامه
- کد ملی
- تاریخ تولد
- آدرس دقیق محل اقامت
- شماره تماس
در صورتی که یکی از طرفین به نمایندگی از شخص دیگری (مانند وکیل، ولی، یا قیم) معامله می کند، لازم است مشخصات کامل نماینده و همچنین مشخصات موکل یا مولی علیه ذکر شود. همچنین، باید مستندات نمایندگی (مانند وکالت نامه رسمی یا حکم قیمومت) ضمیمه یا حداقل اشاره ای به آن در قولنامه شود.
مشخصات دقیق مورد معامله (مبیع/مال مورد اجاره)
مال مورد معامله باید به حدی دقیق توصیف شود که هیچ ابهامی در شناسایی آن وجود نداشته باشد. هرگونه نقص در این بخش می تواند منجر به بطلان معامله یا اختلافات جدی در آینده شود.
برای ملک (اعم از زمین کشاورزی، خانه، آپارتمان)
- آدرس کامل و دقیق ملک (خیابان، کوچه، پلاک، شهر، محله).
- پلاک ثبتی ملک (فرعی و اصلی) که از سند مالکیت یا برگه های استعلام ثبتی قابل استخراج است.
- متراژ دقیق ملک (به عدد و حروف).
- کاربری ملک (مسکونی، تجاری، اداری، زراعی، صنعتی).
- وضعیت سند (مثلاً دارای سند تک برگی، مشاعی، قولنامه ای با ریشه مشخص).
- در صورت آپارتمان بودن: شماره طبقه و واحد، تعداد پارکینگ و انباری.
- امتیازات موجود (آب، برق، گاز، تلفن) و شماره اشتراک هر یک.
- تعداد دانگ ملک (مثلاً شش دانگ، سه دانگ).
- تأکید بر اهمیت استعلام ثبتی از طریق مراجع رسمی قبل از معامله.
برای خودرو
- نوع خودرو (مثلاً: سواری، وانت، موتور سیکلت).
- مدل خودرو (مثلاً: پراید، پژو ۲۰۶).
- رنگ خودرو.
- سال ساخت.
- شماره موتور.
- شماره شاسی.
- شماره پلاک فعلی خودرو.
- توضیحات تکمیلی (مانند نقص فنی احتمالی، میزان کارکرد، تجهیزات اضافی).
مبلغ مورد معامله (ثمن) و نحوه پرداخت
مبلغ کل معامله (ثمن) باید به صورت دقیق و هم به عدد و هم به حروف (مثلاً: یک میلیارد ریال معادل یکصد میلیون تومان) در قولنامه ذکر شود تا از هرگونه ابهام جلوگیری گردد. همچنین، نحوه پرداخت این مبلغ به طور کامل شرح داده شود:
- میزان بیعانه یا پیش پرداخت، نحوه پرداخت آن (نقدی، چک بانکی با ذکر شماره و تاریخ، واریز به حساب) و تاریخ دقیق پرداخت.
- زمان بندی پرداخت مابقی ثمن، شامل تعداد اقساط (در صورت اقساطی بودن)، مبلغ هر قسط و تاریخ سررسید آن ها.
- توضیح صریح در مورد شرط تاخیر در پرداخت و میزان خسارت احتمالی (وجه التزام) برای هر روز یا ماه تأخیر در پرداخت اقساط یا مابقی ثمن.
تعهدات و شروط اصلی طرفین
این بخش، قلب هر قرارداد است و تعهدات متقابل طرفین را مشخص می کند:
- تاریخ تحویل مورد معامله: تاریخ دقیق تحویل ملک یا خودرو به خریدار/مستأجر باید به وضوح مشخص شود.
- تاریخ و محل حضور در دفترخانه: اگر مال مورد معامله دارای سند رسمی است (مانند املاک)، تاریخ و محل دقیق حضور طرفین در دفترخانه اسناد رسمی جهت تنظیم سند قطعی انتقال، باید درج شود. همچنین، تعیین تکلیف در صورت عدم حضور یکی از طرفین در تاریخ مقرر (مانلاً تعیین خسارت یا حق فسخ).
- شرط عدم وجود منع قانونی: فروشنده باید صراحتاً متعهد شود که مال مورد معامله در رهن، توقیف، اجاره به دیگری، یا هرگونه منع قانونی یا حقوقی دیگری نیست و کلیه بدهی های مربوط به آن (مانند عوارض شهرداری، مالیات های معوقه، قبوض آب و برق و گاز تا زمان تحویل) را تسویه نموده است.
بندهای حقوقی ضروری در قولنامه دستی قدیمی
گنجاندن برخی بندهای حقوقی حتی در قولنامه دستی قدیمی نیز برای حفظ حقوق طرفین اهمیت دارد:
وجه التزام
وجه التزام مبلغی است که طرفین در قرارداد پیش بینی می کنند و متعهد می شوند در صورت عدم ایفای تعهدات یا تأخیر در انجام آن ها، طرف متخلف به طرف دیگر پرداخت کند. این مبلغ می تواند به ازای هر روز تأخیر یا به صورت کلی برای نقض تعهدات اصلی تعیین شود. تعیین وجه التزام با هدف جبران خسارت و ایجاد ضمانت اجرایی برای قرارداد است و می تواند به عنوان ابزاری بازدارنده عمل کند. باید ذکر شود که آیا پرداخت وجه التزام مانع از اجرای اصل تعهد می شود یا خیر (که معمولاً مانع نیست و متعهد علاوه بر پرداخت جریمه باید تعهد اصلی را نیز انجام دهد).
اسقاط کافه خیارات
اسقاط کافه خیارات به معنای سلب تمامی اختیارات قانونی فسخ قرارداد از طرفین است، به جز مواردی که طبق قانون یا عرف، سلب آن ها امکان پذیر نیست یا طرفین به صورت خاص آن را مستثنی کرده اند. رایج ترین خیارات شامل خیار غبن (ضرر و زیان فاحش)، خیار عیب، خیار تدلیس (فریب)، و خیار تأخیر ثمن هستند. در قولنامه های دستی، معمولاً شرط کافه خیارات، ولو خیار غبن فاحش، از طرفین ساقط گردید درج می شود. این شرط باعث می شود که طرفین نتوانند به بهانه اختلاف در قیمت یا وجود عیب جزئی، قرارداد را فسخ کنند. البته باید توجه داشت که خیار تدلیس (فریب) معمولاً حتی با اسقاط کافه خیارات نیز باقی می ماند.
مسئولیت پرداخت هزینه ها
باید به وضوح مشخص شود که مسئولیت پرداخت هزینه های مربوط به معامله، شامل مالیات نقل و انتقال، عوارض شهرداری، حق الثبت و حق التحریر دفترخانه (در صورت انتقال رسمی)، به عهده کدام یک از طرفین است. این موضوع می تواند محل مناقشات زیادی باشد و بهتر است از ابتدا به صورت شفاف تعیین گردد.
امضا و اثر انگشت
پس از درج تمامی مفاد، قولنامه باید به امضای کامل و اثر انگشت تمامی طرفین معامله برسد. در قولنامه های دستی قدیمی، حضور و امضای حداقل دو شاهد معتبر که هویت آن ها (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی) نیز در ذیل قولنامه درج شده باشد، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. شاهدان می توانند در صورت بروز اختلاف، به عنوان گواهی دهنده صحت محتوا و امضای طرفین در دادگاه شهادت دهند و اعتبار سند را افزایش دهند.
تعداد نسخ
در پایان قولنامه باید ذکر شود که سند در چند نسخه (معمولاً دو یا سه نسخه) تنظیم شده است که تمامی نسخ دارای اعتبار یکسان هستند. هر نسخه پس از امضا و اثر انگشت، به یک طرف معامله و در صورت وجود، به شاهدان یا واسطه (در صورتی که بنگاه یا شخص ثالثی در تنظیم دخیل بوده) تحویل داده می شود.
نکات حیاتی و فوق تکمیلی برای اطمینان بیشتر در قولنامه های دستی قدیمی
برای افزایش اعتبار و کاهش خطرات قولنامه دستی قدیمی، توجه به نکات تکمیلی زیر ضروری است:
- احراز هویت و مالکیت: قبل از امضا، حتماً مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی) طرف مقابل را با دقت بررسی و از اصالت آن ها اطمینان حاصل کنید. همچنین، اسناد مالکیت فروشنده را با مدارک هویتی وی تطبیق دهید و در صورت امکان، استعلام های لازم از اداره ثبت اسناد و املاک را انجام دهید تا از عدم وجود منع قانونی برای معامله (مانند رهن، توقیف، بازداشت) مطمئن شوید.
- بازدید از مورد معامله: شخصاً از ملک یا خودرو بازدید کنید و مشخصات ظاهری و فنی آن را با آنچه در قولنامه ذکر شده، تطبیق دهید. از سلامت و کارکرد صحیح مال، تا حد امکان، اطمینان حاصل کنید.
- عدم خط خوردگی و خوانایی: متن قولنامه باید کاملاً واضح و خوانا باشد و از هرگونه خط خوردگی، لاک گرفتگی یا پاک شدگی خودداری شود. در صورت نیاز به اصلاح، آن را به صورت خوانا و با امضا و تأیید تمامی طرفین و شاهدان در کنار اصلاحیه، انجام دهید. هرگونه ابهام یا ناخوانایی می تواند در آینده دردسرساز شود.
- اعتبار شاهدان: شاهدان باید افراد مورد اعتماد و بالغ و عاقل باشند که طرفین معامله را می شناسند. از انتخاب شاهدان ناشناس یا افرادی که ممکن است در آینده در دسترس نباشند، خودداری کنید. حضور شاهدان در زمان امضا و آگاهی آن ها از مفاد قولنامه، اهمیت زیادی دارد.
- اثر انگشت: علاوه بر امضا، از تمامی طرفین و شاهدان بخواهید که در ذیل قولنامه، اثر انگشت خود را نیز ثبت کنند. اثر انگشت می تواند به عنوان یک تأییدیه قوی تر برای هویت افراد و صحت امضای آن ها عمل کند.
- پرهیز از عجله: هرگز در عجله قولنامه را امضا نکنید. وقت کافی برای مطالعه دقیق تمامی بندها، مشورت با افراد آگاه یا وکیل، و فکر کردن به جوانب مختلف معامله را به خود بدهید.
- تصویربرداری از مدارک: حتماً از مدارک هویتی طرف مقابل و اسناد مالکیت او کپی یا تصویر تهیه کنید و آن را نزد خود نگه دارید. این کار می تواند در صورت بروز مشکل، به شما در پیگیری های حقوقی کمک کند.
- قولنامه دستی و کد رهگیری: بدانید که قولنامه های دستی قدیمی (و حتی جدید) معمولاً فاقد کد رهگیری هستند. این بدان معناست که معامله شما در سامانه رسمی ثبت نشده و ممکن است با چالش هایی در اثبات عدم انجام معامله مشابه بر روی همان مال مواجه شوید. این یک نقص جدی در مقایسه با قولنامه های بنگاهی دارای کد رهگیری یا اسناد رسمی است و باید از آن آگاه باشید.
نمونه متن قولنامه دستی قدیمی (ملک و خودرو)
نمونه های زیر به شما کمک می کنند تا ساختار و بندهای اصلی یک قولنامه دستی را درک کنید. لازم به ذکر است که این نمونه ها صرفاً برای اطلاع رسانی هستند و هرگز جایگزین مشاوره حقوقی متخصص و تنظیم قراردادهای رسمی نمی شوند. در هنگام استفاده، باید اطلاعات را با دقت و به صورت کامل وارد نمایید.
نمونه قولنامه دستی خرید و فروش ملک
بسمه تعالی
قولنامه خرید و فروش ملک
تاریخ تنظیم: .......................................... (مثلاً: چهارم اردیبهشت ماه یک هزار و چهارصد و سه)
مشخصات فروشنده:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
شماره شناسنامه: ....................................... کد ملی: .......................................
تاریخ تولد: ....................................... آدرس کامل: .......................................
شماره تماس: .......................................
مشخصات خریدار:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
شماره شناسنامه: ....................................... کد ملی: .......................................
تاریخ تولد: ....................................... آدرس کامل: .......................................
شماره تماس: .......................................
مشخصات مورد معامله (مبیع):
نوع ملک: ....................................... (مثلاً: زمین کشاورزی، خانه مسکونی، آپارتمان)
آدرس کامل ملک: .......................................
پلاک ثبتی: ....................................... فرعی از ....................................... اصلی، بخش ....................................... ثبت .......................................
متراژ دقیق: ....................................... متر مربع (به عدد و حروف)
کاربری: ....................................... (مثلاً: مسکونی، تجاری، زراعی)
وضعیت سند: ....................................... (مثلاً: دارای سند تک برگی شماره .......................................، دارای قولنامه ریشه ای از سال .......................................)
تعداد دانگ: ....................................... دانگ از شش دانگ
در صورت آپارتمان: طبقه ....................................... واحد .......................................، دارای پارکینگ شماره ....................................... و انباری شماره .......................................
امتیازات: (آب، برق، گاز، تلفن) ....................................... (مثلاً: دارای آب، برق و گاز مستقل و تلفن با شماره .......................................)
سایر توضیحات (مانند مشاعات، توضیحات خاص ملک): .......................................
مبلغ مورد معامله (ثمن):
کل مبلغ مورد توافق: ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف).
نحوه پرداخت:
مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) به عنوان بیعانه نقداً/طی چک شماره ....................................... تاریخ ....................................... بانک ....................................... به فروشنده پرداخت گردید و فروشنده اقرار به دریافت آن نمود.
مابقی مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) در تاریخ ....................................... و در زمان تنظیم سند رسمی/تحویل مورد معامله/طی چک های با مشخصات ....................................... به فروشنده پرداخت خواهد شد.
تعهدات طرفین:
1. فروشنده متعهد می گردد ملک را در تاریخ ....................................... در وضعیت فعلی و بدون هرگونه بدهی (اعم از مالیاتی، عوارض، قبوض) و مانع قانونی به خریدار تحویل دهد.
2. فروشنده متعهد می گردد در تاریخ ....................................... در دفترخانه اسناد رسمی شماره ....................................... واقع در ....................................... جهت انتقال سند رسمی حضور یابد. (در صورت وجود سند رسمی)
3. فروشنده اقرار می نماید که مورد معامله در رهن، اجاره، توقیف، یا هرگونه منع قانونی دیگری نمی باشد و مالکیت تام و اختیار کامل جهت انجام این معامله را داراست.
4. خریدار متعهد می گردد مابقی ثمن را طبق توافق و در تاریخ های مقرر پرداخت نماید.
وجه التزام و شروط فسخ:
در صورت عدم انجام تعهدات از سوی هر یک از طرفین، طرف متخلف موظف است مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) به عنوان وجه التزام به طرف دیگر بپردازد. پرداخت وجه التزام مانع از الزام به اجرای اصل تعهد نمی باشد.
کافه خیارات، ولو خیار غبن فاحش، از طرفین ساقط گردید، مگر در مورد تدلیس یا شروط خاصی که در ادامه ذکر می شود (در صورت وجود شرط خاص فسخ، اینجا ذکر شود: .......................................).
هزینه ها:
هزینه های مربوط به نقل و انتقال سند (مالیات، عوارض، حق الثبت و حق التحریر) به عهده ....................................... می باشد. (معمولاً طبق عرف و توافق)
تعداد نسخ:
این قولنامه در ....................................... نسخه (معمولاً دو نسخه) با اعتبار یکسان تنظیم و پس از امضای طرفین و شاهدان بین آن ها مبادله گردید.
امضا و اثر انگشت:
فروشنده: خریدار:
امضا: ....................................... امضا: .......................................
اثر انگشت: ....................................... اثر انگشت: .......................................
شاهد 1:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
کد ملی: ....................................... آدرس: .......................................
امضا: .......................................
شاهد 2:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
کد ملی: ....................................... آدرس: .......................................
امضا: .......................................
نمونه قولنامه دستی خرید و فروش خودرو
بسمه تعالی
قولنامه خرید و فروش خودرو
تاریخ تنظیم: .......................................... (مثلاً: چهارم اردیبهشت ماه یک هزار و چهارصد و سه)
مشخصات فروشنده:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
شماره شناسنامه: ....................................... کد ملی: .......................................
تاریخ تولد: ....................................... آدرس کامل: .......................................
شماره تماس: .......................................
مشخصات خریدار:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
شماره شناسنامه: ....................................... کد ملی: .......................................
تاریخ تولد: ....................................... آدرس کامل: .......................................
شماره تماس: .......................................
مشخصات مورد معامله (خودرو):
نوع خودرو: ....................................... مدل: .......................................
رنگ: ....................................... سال ساخت: .......................................
شماره موتور: ....................................... شماره شاسی: .......................................
شماره پلاک: ....................................... (مثلاً: ایران 11 - 123 ب 45)
میزان کارکرد: ....................................... کیلومتر
سایر توضیحات (وضعیت فنی، بدنه، تجهیزات اضافی): .......................................
مبلغ مورد معامله (ثمن):
کل مبلغ مورد توافق: ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف).
نحوه پرداخت:
مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) به عنوان بیعانه نقداً/طی چک شماره ....................................... تاریخ ....................................... بانک ....................................... به فروشنده پرداخت گردید و فروشنده اقرار به دریافت آن نمود.
مابقی مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) در تاریخ ....................................... و در زمان تنظیم سند رسمی/تحویل خودرو/طی چک های با مشخصات ....................................... به فروشنده پرداخت خواهد شد.
تعهدات طرفین:
1. فروشنده متعهد می گردد خودرو را در تاریخ ....................................... در وضعیت فعلی و بدون هرگونه بدهی (مانند جریمه، خلافی، مالیات سالیانه) و مانع قانونی به خریدار تحویل دهد.
2. فروشنده متعهد می گردد در تاریخ ....................................... در مرکز تعویض پلاک و دفترخانه اسناد رسمی شماره ....................................... واقع در ....................................... جهت انتقال سند قطعی حضور یابد.
3. فروشنده اقرار می نماید که خودرو در رهن، توقیف، یا هرگونه منع قانونی دیگری نمی باشد و مالکیت تام و اختیار کامل جهت انجام این معامله را داراست.
4. خریدار متعهد می گردد مابقی ثمن را طبق توافق و در تاریخ های مقرر پرداخت نماید.
وجه التزام و شروط فسخ:
در صورت عدم انجام تعهدات از سوی هر یک از طرفین، طرف متخلف موظف است مبلغ ....................................... ریال (به عدد) معادل ....................................... تومان (به حروف) به عنوان وجه التزام به طرف دیگر بپردازد. پرداخت وجه التزام مانع از الزام به اجرای اصل تعهد نمی باشد.
کافه خیارات، ولو خیار غبن فاحش، از طرفین ساقط گردید، مگر در مورد تدلیس یا شروط خاصی که در ادامه ذکر می شود (در صورت وجود شرط خاص فسخ، اینجا ذکر شود: .......................................).
هزینه ها:
هزینه های مربوط به نقل و انتقال سند (مالیات، عوارض، حق الثبت و حق التحریر) به عهده ....................................... می باشد. (معمولاً طبق عرف و توافق)
هزینه های تعویض پلاک به عهده ....................................... می باشد.
تعداد نسخ:
این قولنامه در ....................................... نسخه (معمولاً دو نسخه) با اعتبار یکسان تنظیم و پس از امضای طرفین و شاهدان بین آن ها مبادله گردید.
امضا و اثر انگشت:
فروشنده: خریدار:
امضا: ....................................... امضا: .......................................
اثر انگشت: ....................................... اثر انگشت: .......................................
شاهد 1:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
کد ملی: ....................................... آدرس: .......................................
امضا: .......................................
شاهد 2:
نام و نام خانوادگی: ....................................... نام پدر: .......................................
کد ملی: ....................................... آدرس: .......................................
امضا: .......................................
نتیجه گیری و توصیه نهایی: از سادگی تا امنیت حقوقی
نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی، با وجود ماهیت عادی و غیررسمی خود، بخشی جدایی ناپذیر از معاملات سنتی در جامعه ما بوده و هست. این اسناد، که اغلب با هدف سادگی و سرعت تنظیم می شوند، می توانند در صورت عدم رعایت دقیق اصول حقوقی، به منبعی برای اختلافات و دعاوی پیچیده تبدیل گردند. بنابراین، هرچند تنظیم قولنامه دستی برای برخی معاملات اجتناب ناپذیر به نظر رسد، باید با حداکثر دقت و آگاهی از تمامی جوانب آن صورت گیرد.
در این مقاله تلاش شد تا با ارائه راهنمایی جامع و کاربردی، از تعریف و تفاوت های قولنامه دستی قدیمی با اسناد رسمی گرفته تا بررسی خطرات، ارکان ضروری و نکات تکمیلی برای تنظیم آن، اطلاعات لازم در اختیار شما قرار گیرد. تأکید بر مواردی چون احراز هویت دقیق، توصیف شفاف مورد معامله، تعیین دقیق ثمن و نحوه پرداخت، گنجاندن وجه التزام و اسقاط کافه خیارات، و اهمیت حضور شاهدان، همگی به منظور کاهش ریسک های حقوقی و افزایش اعتبار این اسناد بوده است.
با این حال، توصیه نهایی و مؤکد همواره این است که برای انجام معاملات مهم و با ارزش، حتماً از مشاوره با وکیل یا مشاور حقوقی مجرب بهره مند شوید و تا حد امکان، تنظیم اسناد را به صورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی انجام دهید. اسناد رسمی، بالاترین سطح امنیت حقوقی را برای طرفین فراهم می آورند و از بسیاری از مشکلات و اختلافات آتی جلوگیری می کنند. در غیر این صورت و در صورت اجبار به تنظیم قولنامه دستی، از نمونه های ارائه شده با مسئولیت پذیری کامل استفاده کرده و تمامی بندهای آن را با جزئیات کامل و بدون ابهام تکمیل نمایید تا امنیت حقوقی شما تا حد ممکن تأمین گردد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی: راهنمای جامع و نکات حقوقی" هستید؟ با کلیک بر روی قوانین حقوقی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نحوه نوشتن متن قولنامه دستی قدیمی: راهنمای جامع و نکات حقوقی"، کلیک کنید.