معنای تغییرات کلیدی در تیم امنیتی ترامپ؛ بحران داخلی یا چراغ سبز برای توافق با ایران؟

رسول سلیمی: تحولات اخیر در کابینه دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده به ویژه در پست های کلیدی مرتبط با سیاست خارجی از جمله نمایندگی امور خاورمیانه مشاور امنیت ملی و نمایندگی کاخ سفید توجه رسانه های آمریکایی را به خود جلب کرده است. این تغییرات که همزمان با توقف مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در رم رخ داده در شرایطی حساس و در میانه تنش های منطقه ای از جمله تحریم های جدید علیه ایران و اعدام یک متهم به جاسوسی برای اسرائیل بازتاب گسترده ای داشته است.

چه آنکه تغییرات ناگهانی در کابینه ترامپ به ویژه در پست های مرتبط با سیاست خاورمیانه گمانه زنی هایی درباره تأثیر این جابه جایی ها بر دیپلماسی با ایران ایجاد کرده است. در همین راستا «رویترز» گزارش داد که برکناری مایکل والتز مشاور امنیت ملی و احتمال جایگزینی او با استیو ویتکاف نماینده امور خاورمیانه مهم ترین تحول کابینه است. ناظران سیاسی می گویند این تغییرات که با فشارهای اسرائیل تحریم های جدید و تنش های داخلی در تیم ترامپ همزمان شده می تواند مسیر مذاکرات را تغییر دهد.

افراد جابه جا یا برکنار شده چه کسانی بودند؟

مایکل والتز: برکناری از مشاور امنیت ملی

«رویترز» گزارش داد که دونالد ترامپ در اولین تغییر عمده کابینه خود مایکل والتز مشاور امنیت ملی را برکنار کرده و مارکو روبیو وزیر خارجه را به طور موقت جایگزین او کرده است. «نیویورک تایمز» نیز تأیید کرد که والتز که از چهره های تندرو علیه ایران بود به دلیل «مواضع بیش از حد جنگ طلبانه» و «ناکارآمدی» از سمت خود عزل شد. این رسانه افزود که والتز خواستار «نابودی کامل برنامه هسته ای ایران» بود که با دیدگاه ترامپ برای دستیابی به توافق دیپلماتیک مغایرت داشت. «فاکس نیوز»هم تایید کرد که والتز پس از برکناری به عنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل منصوب شده است که نشان دهنده تلاش برای حفظ او در حلقه دیپلماتیک است.

گمانه زنی درباره جانشینان والتز
استیون میلر معاون رئیس دفتر ترامپ و مشاور امنیت داخلی به عنوان گزینه اصلی جانشینی والتز مطرح شده است. «اکسیوس» گزارش داد که میلر که مغز متفکر سیاست های مهاجرتی ترامپ است نزدیک به یک دهه با رئیس جمهور همکاری کرده و سخنرانی های کلیدی او را نوشته است. این رسانه افزود که حضور مستمر میلر در دولت های ترامپ با توجه به روحیات وی نادر است. سایر نامزدها شامل مایکل آنتون (Michael Anton) مدیر برنامه ریزی سیاست کاخ سفید سباستین گورکا (Sebastian Gorka) مدیر ارشد مبارزه با تروریسم و ریچارد گرنل (Richard Grenell) فرستاده ویژه مأموریت های خاص هستند. «تایمز آو هند» نیز گزارش داد که آنتون مورد حمایت جِی دی ونس معاون رئیس جمهور است

استیو ویتکاف: گزینه اصلی برای مشاور امنیت ملی

در همین راستا ناظران سیاسی معتقدند استیو ویتکاف نماینده فعلی ترامپ در امور خاورمیانه گزینه اصلی برای جایگزینی والتز به عنوان مشاور امنیت ملی است. «نیویورک تایمز» تأیید کرد که ویتکاف که مذاکرات ایران را در مسقط و رم هدایت کرده به دلیل «رویکرد عمل گرایانه» و «نزدیکی شخصی» به ترامپ شانس بالایی برای این پست دارد. ویتکاف که پیشینه ای در املاک و مستغلات دارد به عنوان مذاکره کننده ای ماهر شناخته می شود. این جابه جایی نشان دهنده تمایل ترامپ به تقویت دیپلماسی در مقابل رویکردهای نظامی است.

مایکل آنتون: ادامه نقش در مذاکرات فنی

مایکل آنتون مدیر برنامه ریزی سیاست وزارت خارجه همچنان رهبری تیم فنی مذاکرات با ایران را بر عهده دارد. آنتون که در دور اول دولت ترامپ در شورای امنیت ملی فعالیت داشت به دلیل «تجربه و وفاداری به دستورکار ترامپ انتخاب شده است. «آسوشیتدپرس» نیز تأیید کرد که آنتون در مذاکرات مسقط حضور داشت و قرار است در دورهای بعدی نیز شرکت کند. این ثبات در تیم فنی نشان دهنده تمرکز ترامپ بر حفظ مذاکرات کارشناسی حتی با وجود تغییرات در سطح بالاتر است.

دلایل تغییرات در تیم ترامپ چیست؟

۱-ناهماهنگی در تیم امنیت ملی

کارشناسان می گویند برکناری والتز نتیجه «ناهماهنگی داخلی» در تیم امنیت ملی ترامپ بود. والتز که از حامیان سیاست های جنگ طلبانه و نزدیک به اسرائیل بود با اظهارات تند خود مانند «نیاز به اقدام نظامی علیه ایران» با استراتژی ترامپ برای دستیابی به توافق دیپلماتیک مغایرت داشت. در همین راستا «فاکس نیوز» گفت والتز پس از افشای اشتباه یک پیام در گروه چت محرمانه درباره حملات یمن که به گزارش «تایمز آو اسرائیل» به اخراج او منجر شد مورد انتقاد قرار گرفت.

۲-فشارهای داخلی و خارجی

از دیگر علل این تغییرات فشارهای اسرائیل است که از سوی بنیامین نتانیاهو بر سیاست خارجی ترامپ تأثیر گذاشته است. اسرائیل که خواستار نابودی کامل برنامه هسته ای ایران است والتز را به دلیل مواضع تندش علیه ایران حمایت می کرد اما ترامپ به دلیل تمایل به دیپلماسی او را کنار گذاشت. در همین راستا «جروزالم پست» گزارش داد که رون درمر وزیر امور استراتژیک اسرائیل در واشنگتن خواستار تشدید تحریم ها شد که با اخراج والتز تضعیف شد. در داخل نیز فشارهای محافظه کاران تندرو مانند تاکر کارلسون که در «Middle East Eye» از اخراج دن کالدول مشاور پنتاگون به دلیل مخالفت با بمباران ایران خبر داد نیز نقش داشت.

۳-تحریم های جدید و تنش ها

این در حالی است که «رویترز» گزارش داد که تحریم های جدید آمریکا علیه شبکه نفتی ایران در ۳۰ آوریل که «شش نهاد و شش فرد» را هدف قرار داد فضای مذاکرات را متشنج کرد. «آسوشیتدپرس» نیز نوشت که این تحریم ها که با هدف فشار بر ایران اعمال شد واکنش تند تهران را برانگیخت و به توقف مذاکرات کمک کرد. در همین راستا اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان گفت: «تحریم ها نشانه عدم حسن نیت آمریکا است.» این تحریم ها که با اخراج والتز همزمان شد نشان دهنده تلاش ترامپ برای حفظ فشار اقتصادی در کنار دیپلماسی است. «نیویورک تایمز» نیز گزارش داد که تغییرات کابینه به ویژه تقویت نقش ویتکاف می تواند به کاهش تنش های ناشی از تحریم ها کمک کند.

گمانه زنی ها درباره جانشینان و نقش استیون میلر

استیون میلر که «اکسیوس» او را «مغز متفکر سیاست های مهاجرتی ترامپ» خواند به عنوان گزینه اصلی جانشینی والتز مطرح است. میلر که یهودی تبار و از معدود مقامات ثابت در هر دو دولت ترامپاست به گفته «تایمز آو هند» به دلیل وفاداری به Trump و تجربه در سیاست گذاری مورد توجه است. «اکسیوس» افزود که میلر دستیار جرد کوشنر در دولت اول بود و سخنرانی های کلیدی ترامپ از جمله در کنوانسیون ملی جمهوری خواهان ۲۰۱۶ را نوشت. با این حال «بی بی سی» به نقل از جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی هشدار داد که میلر «تجربه کافی» در مسائل سیاست خارجی ندارد.
علاوه بر میلر نام هایی مانند استیو ویتکاف مایکل آنتون سباستین گورکا و ریچارد گرنل مطرح شده اند. «پولیتیکو» در اول مه گزارش داد که ویتکاف فرستاده ویژه خاورمیانه به دلیل نقش در مذاکرات غزه و اوکراین گزینه احتمالی است اما «تایمز آو اسرائیل» این ادعا را رد کرد. آنتون که مورد حمایت ونس است تجربه سیاست گذاری در کاخ سفید دارد. گورکا و گرنل که به ترتیب در مبارزه با تروریسم و مأموریت های ویژه فعالیت دارند به دلیل وفاداری به ترامپ مورد توجه اند.

ارتباط تحولات کابینه ترامپ با مذاکرات ایران و آمریکا

برکناری والتز که خواستار نابودی برنامه هسته ای ایران بود با توقف مذاکرات رم همزمان شد اما می تواند به نفع دیپلماسی باشد. والتز با دیدگاه های تند خود مذاکرات را پیچیده کرده بود و جایگزینی او با ویتکاف که در مسقط پیشرفت هایی داشت نشان دهنده تمایل ترامپ به توافق است. ویتکاف با پیشینه غیرسیاسی و مهارت در مذاکره در مسقط با عراقچی «فضای سازنده ای» ایجاد کرد. مذاکرات رم به دلیل «مشکلات لجستیکی» به تعویق افتاد اما تغییرات کابینه نیز نقش داشت. «رویترز» نوشت که ایران مذاکرات را به «رفتار آمریکا» از جمله تحریم ها و تغییرات در تیم ترامپ مشروط کرد.

تحلیل ها نشان می دهد تحولات عمده در کابینه ترامپ با مذاکرات ایران و آمریکا ارتباط نزدیکی دارد. مایکل والتز مشاور امنیت ملی به دلیل مواضع تند و ناکارآمدی برکنار شد و مارکو روبیو به طور موقت جایگزین او شد در حالی که والتز به عنوان سفیر سازمان ملل منصوب گردید. الکس وانگ معاون والتز نیز در معرض برکناری است و استیو ویتکاف نماینده خاورمیانه گزینه اصلی برای مشاور امنیت ملی است. مایکل آنتون همچنان تیم فنی مذاکرات را هدایت می کند.

دلایل این تغییرات شامل ناهماهنگی داخلی فشارهای اسرائیل و تحریم های جدید است که فضای مذاکرات را متشنج کرد. اخراج والتز که با توقف مذاکرات رم همزمان شد می تواند به نفع دیپلماسی باشد زیرا ویتکاف رویکردی عمل گرایانه دارد. با این حال فشارهای اسرائیل و تنش های منطقه ای چالش هایی ایجاد کرده است. این تغییرات فرصتی برای بازسازی تیم ترامپ و تقویت مذاکرات فراهم می کند اما موفقیت به انسجام داخلی و مدیریت فشارهای خارجی بستگی دارد.

311213