در واکسن‌های کرونا تراشه ردیابی کار گذاشتند؟/ نشانه گرفتن اعتماد عمومی به واکسیناسیون و سلامت روان؛ «اگر سند علمی دارید رو کنید»

مظاهر گودرزی: از شیوع ویروس کرونا خیلی نگذشته است، ویروسی که شهرها را به قرنطینه کشاند و آدم‌ها را در خانه‌ها حبس کرد، آن روزها شایعه‌های زیادی در فضای مجازی گفته و شنیده می‌شد، شایعه‌هایی که حداقل تا الان اثبات نشده است، یکی از آن موارد دست‌ساز بودن ویروس کرونا در آزمایشگاه بود، هربار هم کشوری دیگری را متهم می‌کرد، اما ازآن‌جا که ویروس کرونا برای اولین بار در چین شناسایی شد انگشت اتهام دست‌ساز بودن این ویروس کشنده به‌سمت چینی‌ها بود.

حواشی شیوع ویروس کرونا؛ از ساختگی بودن ویروس تا واکسن‌های ردیاب

اما این آخرین شایعه نبود، وقتی ویروس کرونا جهان‌گیر شد شرکت‌های دارویی زیادی تلاش کردند که با ساختن واکسن‌های موثر ایمنی بدن انسان‌ها را مقابل این ویروس بالا ببرند، تا حداقل اگر نمی‌توانند از انتقال ویروس جلوگیری کنند مانع مرگ‌ومیر انسان‌ها شوند، آن روزها اسامی زیادی از واکسن‌های تولید شده در خبرها شنیده می‌شد، شاید معروف‌ترین آن‌ها فایزر، مدرنا، آسترازنکا، اسپوتنیک و سینوفارم بود که بخش زیادی از جامعه ایران هم با همین واکسن سینوفارم و البته تعدادی دیگر از واکسن‌ها تولید داخل مانند کووبرکت واکسینه شدند، نکته قابل توجه در آن روزها دوباره شنیده شدن سروصدای مخالفان واکسن بود، هرکدامشان هم دلایلی برای خودشان داشتند، از بی‌تاثیر بودن این واکسن‌ها گرفته تا انتقال بیماری و البته کنترل بدن انسان، این مورد آخر از همه موارد گفته شده جالب‌تر بود، این‌که تراشه‌هایی به‌کمک واکسن کرونا وارد بدن انسان می‌شوند و احتمالاً کشورهای ابر قدرت که سازنده این واکسن‌ها هستند می‌توانند بر بدن انسان‌ها کنترل داشته باشند.

همان روزها بسیاری از کارشناسان این ایده را رد کردند، و تلاش کردند مردم را به تزریق واکسن‌ها تشویق کنند. حالا بعد از گذشت چند سال از پایان محدویت‌های شیوع ویروس کرونا و البته واکسیناسیون علیه بیماری کووید۱۹ یکبار دیگر این ایده مطرح شده است، البته نه به بهانه شیوع یک بیماری بلکه به بهانه ترورهای اخیر در منطقه خاورمیانه.

امکان ردیابی با واکسن کرونا؟

ماجرا از این قرار است که یکی از مجری‌های صداو سیما در شبکه سوم تلویزیون سوالی مطرح می‌کند، او از کارشناس برنامه می‌پرسد: «اسرائیل از طریق واکسن‌های کرونایی که قبل‌تر تزریق شده می‌تواند متوجه شود که افراد کجا هستند و در واقع یک جورهایی آدم‌ها را کدگذاری کرده است، این موضوع چقدر صحت دارد؟»

کارشناس برنامه در پاسخ به مجری صدا و سیما پاسخ می‌دهد: «این ادعا می‌تواند درست باشد، برای اینکه امروز در بیولوژی و با دستکاری سلولی اتفاقاتی می‌تواند بیفتد که یک زمانی غیرممکن بود.»

زیر سوال بردن ارزش واکسن‌ها؟

آیا واقعاً تزریق واکسن‌های کرونا  و حتی سایر واکسن‌ها این ظرفیت را دارند که به عنوان ردیاب برای نشان گذاری محل تردد انسان‌ها مورد استفاده قرار بگیرند؟ حمید سوری اپیدمیولوژیست، در گفت‌وگویی به آیت البرز می‌گوید: «اخیرا شایعاتی درخصوص برخی اقدامات تروریستی با استفاده از واکسن کرونا که در آن چیپ‌های ردیاب تعبیه شده منتشر شده است. جهت اطلاع هنوز چنین تکنولوژی در هیچ جای دنیا وجود ندارد و به‌نحوی این امکان به لحاظ بیولوژیک درحال حاضر غیرممکن است، هیچ سند علمی برای این ادعا وجود ندارد و این شایعات می‌تواند ارزش مثبت واکسن را زیر سوال برده و جو بی‌اعتمادی نسبت به محصولات بیولوژیک ایجاد کند.»

او ادامه می‌دهد: «تعبیه چیپ ردیاب در واکسن‌ها و محصولات بیولوژیک تزریقی به دلایل مختلف علمی و اخلاقی غیرممکن است و اغلب این شایعات ناشی از ناآگاهی و ترس از فناوری‌های جدید هستند. در خصوص این شایعات  نکاتی را باید در نظر بگیریم، فناوری‌های امروزی به‌گونه‌ای نیستند که بتوان یک چیپ ردیاب با اندازه کوچک و قابلیت عملکرد در بدن انسان در واکسن‌ها تعبیه کرد. ردیابی نیاز به منبع انرژی و فرستنده دارد که با ساختار واکسن و هدف آن در تضاد است. همچنین تولید واکسن‌های بیولوژیک تحت نظارت‌های دقیق علمی و بهداشتی قرار دارد. هر تغییری در ساختار یا محتوای واکسن به‌خوبی مورد بررسی قرار می‌گیرد و چیزی که حاوی ردیاب باشد، نمی‌تواند تحت این نظارت‌ها تولید شود.»

البته لازم به توضیح است که کشورها باید مراقبت لازم در مقابله با حملات بیوتروریستی داشته باشند. بیوتروریسم به استفاده عمدی از عوامل زیستی، از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا سموم برای ایجاد آسیب یا ترس در جامعه اشاره دارد. بیوتروریسم می‌تواند به منظور به چالش کشیدن دولت‌ها، ترساندن مردم یا ایجاد هرج و مرج به کار گرفته شود.

این استاد دانشگاه بیان می‌کند: «شایعاتی مانند وجود چیپ ردیاب در واکسن‌ها می‌توانند اثرات منفی زیادی داشته باشند، از جمله کم شدن اعتماد عمومی، اعتماد به واکسن‌ها و محصولات بیولوژیک یکی از عوامل کلیدی در مبارزه با بیماری‌ها و پاندمی‌ها است. شایعات می‌توانند مردم را از واکسیناسیون منصرف کنند. با کاهش واکسیناسیون، خطر گسترش بیماری‌هایی که می‌توانند با واکسن‌ها کنترل شوند، افزایش می‌یابد. این‌گونه شایعات می‌توانند منجر به ایجاد استرس و اضطراب در افراد شوند که سلامت روان‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، اطلاعات دقیق و مبتنی بر شواهد علمی در مورد واکسن‌ها و محصولات بیولوژیک اهمیت زیادی دارد و لازم است که افکار عمومی به‌دور از شایعات و اطلاعات نادرست شکل بگیرد.»

سند علمی دارید رو کنید!

این اپیدمیولوژیست می‌گوید: «مبلغان این شایعات اگر مستند علمی دارند لطفا ارائه دهند. البته لازم به توضیح است که کشورها باید مراقبت لازم در مقابله با حملات بیوتروریستی داشته باشند. بیوتروریسم به استفاده عمدی از عوامل زیستی، از جمله باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا سموم برای ایجاد آسیب یا ترس در جامعه اشاره دارد. بیوتروریسم می‌تواند به منظور به چالش کشیدن دولت‌ها، ترساندن مردم یا ایجاد هرج و مرج به کار گرفته شود. ویژگی‌های مهم مرتبط با عوامل بیماری‌زا و روش‌های حملات بیوتروریستی بررسی می‌شود که به عوامل بیماری‌زا و روش‌های مورد استفاده می‌توان اشاره کرد.»

او ادامه می‌دهد: « ویژگی‌های مهم مرتبط با عامل بیماری‌زا شامل سرعت انتقال باشد، عامل بیماری‌زا باید به گونه‌ای باشد که بتواند به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل شود و یا به راحتی از طریق مواد غذایی یا آب آلوده به دیگران برسد. برای جذب توجه و ایجاد ترس، ممکن است این عوامل دارای نرخ مرگ و میر بالایی باشند. برخی از عوامل بیولوژیک ممکن است نسبت به داروها و درمان‌های رایج مقاوم باشند که این موضوع باعث می‌شود که کنترل و درمان آن‌ها دشوارتر شود، عوامل مورد استفاده در بیوتروریسم باید نسبتاً آسان برای به دست آوردن و تولید باشند. همچنین عوامل بیماری‌زا  باید قادر به ایجاد واکنش‌های شدید روانی و اجتماعی در جامعه باشند.»

حمید سوری در پایان می‌گوید: «گرچه روش‌های حملات بیوتروریستی متفاوت و از طرق مختلف امکان‌پذیر است ولی تا کنون هیچ گزارشی از اینگونه حملات با استفاده از واکسن گزارش نشده است.»

۲۳۳۲۳۳