اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته ای خود را تغییر دهیم

رییس شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: در صورتی که رژیم صهیونیستی جسارت کند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تصمیمی برای تولید بمب هسته ای نداریم اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر رژیم اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند، تجدید نظر در دکترین و سیاست های هسته ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است.

رییس شورای راهبردی روابط خارجی در مصاحبه با شبکه الجزیره مباشر به سوالات متعددی از جمله در خصوص تحولات غزه، تغییرات ژیوپلیتیک در سطح منطقه به واسطه این جنگ و عملیات «وعده صادق» و همچنین تغییر نظم جهانی به سوی جهان چند قطبی پاسخ داد.

وی با رد امکان تحقق طرح دو دولتی، بر خدعه رژیم صهیونیستی در پیگیری هر طرحی برای برقراری صلح و امنیت در منطقه با اشاره به سوابق تاریخی همچون قرارداد اسلو تاکید و تصریح کرد: آمریکا اگر بخواهد به رژیم اسراییل فشار آورد، باید در درجه اول ارسال سلاح به این رژیم را متوقف کند. خیلی بی معناست که از یک طرف سلاح و امکانات مالی در اختیار رژیم اسراییل قرار می دهد و از طرف دیگر در صحنه تبلیغاتی بخواهد این جنگ غزه فیصله پیدا کند.

خرازی، ایران را مصمم به حمایت از محور مقاومت در منطقه خواند و با تاکید بر اینکه هر یک از اعضای این محور بنا به شرایط میدانی تصمیم می گیرند و مستقل اقدام می کنند، گفت: نیروهای مقاومت در هر کشوری که هستند علیه آن کشور نیستند. نیروهای مقاومت در برابر رژیم اسراییل قرار دارند.

به گزارش آیت البرز، متن کامل گفت و گوی کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی با الجزیره مباشر به شرح زیر است: 

پرسش: اجازه دهید با آخرین تحولات جنگ اسراییل علیه غزه شروع کنیم. با وجود موافقت مقاومت فلسطین با طرح پیشنهادی قطر و مصر برای پذیرش آتش بس و پایان جنگ، دولت نتانیاهو، اصرار به ورود به رفح داشت و عملاً هم کنترل گذرگاه مرزی میان مصر و نوار غزه را به دست گرفت. در ایران، این تحولات را چگونه ارزیابی می کنید؟

پاسخ: وضعیت کنونی نشان می دهد که رژیم صهیونیستی اساسا مذاکره پذیر نیست و فقط می خواهد با توسل به زور به اهدافش برسد. پیش از این قضیه اصرار بر این بود که بایست تضمینی برای آنچه به عنوان طرح آتش بس مطرح می شود، ارایه شود. با وجود پذیرش طرح مصر و قطر برای آتش بس از سوی حماس، مجددا شاهدیم رژیم اسراییل به زور متوسل شده است؛ بنابراین طبیعت چنین رژیمی این است که فقط می خواهد با استفاده از اسلحه به اهدافش برسد. پیش تر نیز در مذاکراتی که با فلسطینی ها داشتند و در مواردی مانند قرارداد اسلو، شاهد بودیم که با انواع حیله ها آن را تغییر دادند؛ به طوری که توافق اسلو بی خاصیت شد.

پرسش: پس شما اعتقاد دارید که اسراییل برای رسیدن به توافقی با مقاومت فلسطین برای پایان دادن به جنگ علیه نوار غزه جدی نیست؟

پاسخ: نتانیاهو بارها اعلام کرده است که هدف این رژیم نابودی حماس است؛ بنابراین اگر هم الان به توافقی تن دهد، به حملات خود ادامه خواهد داد.

پرسش: آقای دکتر! در این صورت، موافقت مقاومت فلسطین و موافقت حماس را با طرح پیشنهادی قطر و مصر چگونه می بینید؟ آیا به اعتقاد شما این اقدام گامی در مسیر درست بوده است یا خیر؟

پاسخ: حماس خواست حسن نیت خود را نشان دهد، ولی شاهد بودید که رژیم اسراییل در برابر حسن نیت حماس متوسل به زور شد.

پرسش: آیا فکر می کنید آمریکا توان اعمال فشار بر دولت نتانیاهو برای پذیرش آتش بس و وارد شدن به گفت وگو با مقاومت فلسطین را دارد؟

پاسخ: آمریکا اگر بخواهد به رژیم اسراییل فشار آورد، باید در درجه اول ارسال سلاح به این رژیم را متوقف کند. خیلی بی معناست که از یک طرف سلاح و امکانات مالی در اختیار رژیم اسراییل قرار می دهد و از طرف دیگر در صحنه تبلیغاتی بخواهد این جنگ غزه فیصله پیدا کند. سیاست آمریکا درست همان سیاست اسراییل است.

پرسش: اما اسراییلی ها و حتی آمریکا دیدگاه مشخصی در قبال مسالۀ بقای حماس و مقاومت با توان کنونی اش در غزه دارند؛ آن ها می گویند چگونه می توانیم بپذیریم “یکی از بازوان ایران” که یکسره اسراییل را تهدید می کند با این شکل بر روی مرزهای اسراییل و در کنار آن حضور داشته باشد؟ پاسخ شما به این صحبت چیست؟

پاسخ: حماس بال ایران نیست؛ بلکه متشکل از فلسطینی هاست. ما فقط از حماس حمایت کرده ایم، وگرنه خود فلسطینی ها هستند که برای آزادسازی اراضی شان می جنگند.

پرسش: ماهیت حمایتی که ایران از حماس به عمل می آورد چیست؟

پاسخ: ایران هر گونه حمایتی که امکان پذیر باشد، از حماس کرده است. اگر الان امکان ارسال سلاح برای حماس هم باشد، تردید نخواهیم کرد ولی راهی نیست که بتوان از حماس حمایت تسلیحاتی کرد.

پرسش: آیا حماس عملیات نظامی و تحرکات سیاسی اش را با شما هماهنگ می کند؟ آیا قبل از هر اقدام عملی نظر ایران را جویا می شود؟

پاسخ: خیر، آن ها خودشان تصمیم می گیرند. البته با دفتر سیاسی حماس در تماس هستیم و گفت وگو می کنیم و اگر نظراتی داشته باشیم، به آن ها اعلام می کنیم، ولی آن ها خودشان تصمیم می گیرند و انصافا چه حماس و چه مردم غزه مقاومت جدی و بی نظیری داشتند. در این شرایط بسیار دشوار شاهدید که مردم فداکاری می کنند، به بیماران یا نیازهای روزمره دیگران رسیدگی می کنند و این ها در تاریخ بی نظیر است.

پرسش: آقای دکتر! برخی می گویند انتظار این بود که ایران نقشی پررنگ تر در کاستن از شدت این جنگ علیه غیرنظامیان و مقاومت فلسطین در غزه ایفا کند. یعنی توقع این بود که ایران دخالتی آشکار و واضح علیه اسراییل در این رخدادها داشته باشد تا از شدت آنچه “نسل کشی” علیه مردم فلسطین در نوار غزه نامیده می شود، کم کند. آیا ایران آنچنان که می باید از مقاومت فلسطین در جنگ علیه اسراییل حمایت کرده است؟

پاسخ: ما در حال حمایت سیاسی از حماس هستیم. محور مقاومت نیز از حماس حمایت می کند. اینکه ایران وارد جنگ مستقیم با رژیم اسراییل شود، سیاست ما نیست. سیاست ما جلوگیری از گسترش جنگ است، مگر آنکه رژیم اسراییل بخواهد به منافع ایران صدمه بزند. چنانکه وقتی به سفارت ایران حمله کرد، ما در عملیات وعده صادق به آن پاسخ جدی دادیم.

پرسش: پس این یکی از اصول ثابت ایران است که در این جنگ میان مقاومت فلسطین و اشغال گران اسراییلی یک طرف درگیری نباشد.

پاسخ: این جنگ فلسطینی هاست و وظیفه ما صرفا حمایت از فلسطینی هاست. ما در صحنه جنگ حضور نداریم.

پرسش: بله؛ منظورم این بود که شما حضور نظامی نخواهید داشت و ایران برای فلسطین یا برای مقاومت فلسطین نخواهد جنگید؛ شما این جنگ را جنگ فلسطینیان و جنگ مقاومت فلسطین می دانید؟

پاسخ: بله، هر گونه حمایتی از محور مقاومت و به خصوص جنگ غزه از ما ساخته باشد، تردید نخواهیم کرد.

پرسش: اما برخی می گویند وقتی حکومت بشار اسد در آستانه سقوط قرار گرفته بود، ایران در سوریه دست به تحرکات مختلفی زد؛ نیروهایی را اعزام کرد، حتی از کشورهای دیگر؛ و حمایت نظامی و سیاسی نامحدود [از دولت سوریه] به عمل آورد که در نهایت به جلوگیری از سقوط و فروپاشی حکومت بشار اسد کمک کرد. بعضی می گویند وقتی ایران توانایی تامین چنین حمایتی را از دولت سوریه داشته است، چرا چنین حمایتی را با همان شکل از حماس و فلسطینیان در نوار غزه انجام نمی دهد؟

پاسخ: اولا سوریه یک دولت مستقر است. دولت سوریه از ما درخواست کرد که در این کشور حضور پیدا کنیم و در برابر تروریست ها به این دولت کمک کنیم که اقدامی بسیار موفق بود. حماس یک دولت مستقر نیست، بلکه یک حرکت و جنبش آزادی بخش است. البته اگر راهی برای هر گونه کمک تسلیحاتی به حماس باشد، دریغ نخواهیم کرد، ولی در حال حاضر به غزه دسترسی نداریم.

پرسش: آیا این مساله درباره حزب الله در جنوب لبنان هم صادق است؟ برخی می گویند گام بعدی اسراییل و بنیامین نتانیاهو پس از پایان جنگ در نوار غزه و علیه حماس، تلاش برای نابودی کامل حزب الله خواهد بود. در این صورت ایران چه خواهد کرد؟

پاسخ: اولا رژیم اسراییل تجارب بسیار تلخی در جنگ های گذشته با حزب الله داشته و این خاطرات را هیچ وقت فراموش نمی کند. ثانیا اگر رژیم اسراییل جسارت کند و بخواهد حملات وسیعی را به لبنان انجام دهد، این تنها وظیفه حزب الله نیست که در برابر حملات مقاومت کند، بلکه هر لبنانی در این حملات خود را موظف به دفاع از کشور خود خواهد دانست.

پرسش: اما آیا همان اصول ثابت سیاست ایران در قبال جنگ اسراییل علیه مقاومت فلسطین و حماس، درباره حزب الله هم برقرار خواهد بود؟ آیا آن جنگ فقط جنگ حزب الله خواهد بود؟ یعنی با وجود حمایت از حزب الله، اگر جنگی فراگیر میان حزب الله و اسراییل درگیرد، در کنار حزب الله در جنگ مشارکت نخواهید کرد؟

پاسخ: سیاست ما عدم گسترش این جنگ در کل منطقه است، مگر آنکه آمریکایی ها و اسراییلی ها چنین تصمیمی بگیرند که آنگاه ما طبعا وارد جنگ می شویم و در خصوص حزب الله هم همین طور است و از حزب الله حمایت خواهیم کرد، اما مسیول دفاع از لبنان، حزب الله است.

پرسش: آیا منطقه خطر جنگ فراگیر را پشت سرگذاشته است؟ آمریکایی ها در آغاز این جنگ دایما می گفتند که نمی خواهیم شاهد جنگی فراگیر در منطقه باشیم؛ نمی خواهیم جنگ گسترش پیدا کند و از نوار غزه به لبنان، عراق، سوریه، جولان و غیره کشیده شود. به نظر شما آیا این مرحله واقعاً تمام شده است و جنگی فراگیر در منطقه رخ نخواهد داد؟

پاسخ: نه این احتمال هنوز برطرف نشده است. ولی هم آمریکا، هم ایران و هم کشورهای منطقه خواستار فراگیر شدن این جنگ نیستند و آن را به مصلحت خود نمی دانند. آمریکایی ها سال انتخابات خود را می گذرانند و تمرکزشان هم بر خاور دور است؛ بنابراین به مصلحت خود نمی دانند که جنگ گسترش یابد. آن ها از توانایی های ایران آگاهند و در همین عملیات وعده صادق دیدند که توانایی ایران چیست.

پرسش: در عملیات وعده صادق، ایران برای نخستین بار رژیم اشغالگر اسراییل را از داخل خاک خود هدف قرار داد. برخی می گویند عملیات هماهنگ شده بود؛ ایران به آمریکایی ها، حتی با واسطه با اسراییلی ها، و به کشورهای منطقه اطلاع داده بود که چنین عملیاتی انجام خواهد داد. لذا همه از آن خبر داشتند. حتی یک نفر هم در اسراییل کشته نشد و اسراییلی ها اعلام کردند که این پهپادها و موشک ها تهدیدی جدی متوجه ما نشد و بیشتر آن ، حتی بیش از 90 درصد آن، اصلا به اسراییل نرسید. از به کار بردن این تعبیر عذرخواهی می کنم اما برخی می گویند این عملیات بیشتر یک “اقدام نمایشی” بود تا اقدامی حقیقی و جدی علیه اشغال گران اسراییلی. پاسخ شما چیست؟

پاسخ: اولا ما در این عملیات صرفا 20 درصد امکاناتی را که بسیج کرده بودیم، به کار بردیم. اگر رژیم اسراییل پاسخی می داد، می توانستیم حملات خیلی بیشتری را انجام دهیم. البته ما نخواستیم آدم کشی کنیم. صرفا هدف مان این بود که مراکز نظامی رژیم اسراییل را هدف قرار دهیم و به همین دلیل به آمریکا و کشورهای منطقه اطلاع دادیم که این عملیات انجام می شود و محدود خواهد بود. واقعا هم محدود بود و پس از اتمام عملیات، روند را متوقف کردیم. در این قضیه خیلی باتدبیر عمل شد. هم پاسخ چشمگیری داده شد و هم به گونه ای بود که موجب گسترش جنگ در سراسر منطقه نشود.

پرسش: آیا ایران امروز در حال تغییر قواعد بازی در منطقه و راهبرد بازدارندگی میان خود و رژیم اشغالگر اسراییل است؟ شما از خاک خود، از درون ایران، اشغال گران را هدف قرار دادید؛ آیا این اقدام باز هم تکرار خواهد شد؟ آیا قواعد جدیدی میان خود و رژیم اشغال گر اسراییل شکل داده اید؟

پاسخ: اولا بازدارندگی رژیم اسراییل در همان 7 اکتبر از بین رفت. هیچ کس تصور نمی کرد فلسطینی ها بتوانند چنین عملیاتی را علیه این رژیم انجام دهند. دیدید که ابهت و توانایی اطلاعاتی رژیم اسراییلی نابود شد و نتوانست چنین عملیاتی را پیش بینی و جلوگیری کند. در عملیات وعده صادق هم عینا همینطور بود؛ یعنی بازدارندگی رژیم اسراییل منتفی شد. آن ها دریافتند که اگر ایران بخواهد جواب دهد، در سطح عملیات متعارف توانایی بالایی دارد و می تواند انجام دهد و دیگر آن ها از بازدارندگی برخوردار نیستند و به همین دلیل بود که آمریکا، فرانسه، انگلیس و این دست کشورها به رژیم اسراییل در رهگیری موشک ها کمک کردند. درست است که تعدادی از موشک های ما را زدند، اما برای هدف ما تعداد موشک ها مهم نبود، بلکه زدن مراکز نظامی هدف بود. ما نشان دادیم که ما این امکان را داریم که پاسخ قطعی به رژیم اسراییل بدهیم و از حملات بعدی آن جلوگیری کنیم.

پرسش: چند روز پس از عملیات وعده صادق، گفته شد که اسراییل برخی تاسیسات نظامی و حتی برخی تاسیسات هسته ای را، مشخصاً در اصفهان، هدف قرار داد، اما ایران نه آن را اعلام کرد و نه به آن پاسخ داد. آیا این حقیقت دارد یا نه؟

پاسخ: آنچه اتفاق افتاد، استفاده از یک پرنده کوچک بود که از قبل به شیوه های جاسوسی به ایران فرستاده بودند؛ نه اینکه از اسرییل حمله ای انجام دهند. در گذشته هم پرنده های کوچک را به طرقی به ایران فرستاده بودند تا در شرایط خاصی عملیات انجام دهند. این ها در واقع آزار دادن است، وگرنه عملیات نظامی تلقی نمی شود، چنانکه کوادکوپتر آن ها نتوانست آسیبی وارد کند. این اقدام علیه تاسیسات هسته ای ایران نیز نبود، بلکه می خواستند صرفا یکی از پایگاه های نظامی را هدف قرار دهند. اگر آن ها بخواهند جسارت کنند و به تاسیسات هسته ای ایران لطمه بزنند، سطح بازدارندگی ما متفاوت خواهد شد. ما تا به حال بازدارندگی را در سطح متعارف تجربه کردیم. اگر آن ها بخواهند به توانایی های هسته ای ایران ضربه بزنند، طبیعتا می تواند موجب تغییر دکترین هسته ای ایران شود.

پرسش: این نکته مهمی است آقای دکتر. شاهد تغییر در دکترین بازدارندگی ایران و دکترین بازدارندگی اسراییل هستیم. اگر اسراییل تاسیسات هسته ای ایران را هدف قرار دهد، شما دقیقا چه خواهید کرد؟

پاسخ: دو سال پیش در گفت وگو با الجزیره اعلام کردم که ایران ظرفیت تولید بمب هسته ای دارد؛ امروز هم آن ظرفیت هست، ولی ما تصمیمی برای تولید بمب هسته ای نداریم. اما اگر موجودیت ایران تهدید شود، ناچاریم دکترین هسته ای خود را تغییر دهیم. اخیرا مقامات نظامی هم اعلام کردند که اگر اسراییل بخواهد به تاسیسات هسته ای حمله کند تجدید نظر در دکترین و سیاست های هسته ای ایران و عدول از ملاحظات اعلامی گذشته محتمل و قابل تصور است.

پرسش: برخی گزارش ها، مشخصاً از سوی مطبوعات آمریکایی، ادعا کرده اند که پس از عملیات طوفان الاقصی، مذاکراتی محرمانه میان شما و آمریکا برای جلوگیری از گسترش جنگ صورت گرفته است. آقای دکتر، آیا این گزارش ها درست و دقیق اند؟

پاسخ: گفت وگوهای غیرمستقیم بین ایران و آمریکا موضوع جدیدی نیست. سال ها برقرار بوده و امروز هم برقرار است، چه از طریق سفارت سوییس که حافظ منافع آمریکا در ایران است و چه از طریق برخی کشورهای منطقه. در قضایای اخیر هم، هم سیاست ایران و هم سیاست آمریکا مبتنی بر این بود که این جنگ گسترش نیابد و در این راستا گفت وگوهای غیرمستقیم با آمریکا داشتیم.

پرسش: آیا پس از عملیات طوفان الاقصی، آمریکا به شکل محرمانه از شما خواسته است که از مقاومت و حزب الله به شکل گسترده حمایت نکنید تا ایران هدف حمله مستقیم آمریکا قرار نگیرد؛ یا خیر؟

پاسخ: آمریکا نمی تواند چنین درخواستی از ما بکند. ما وظیفه دفاع از محور مقاومت را داریم. اگر آمریکا چنین درخواستی از ما داشته باشند، جوابش منفی است.

پرسش: آیا آمریکا، باز هم به شکل سری، از شما خواسته است به حوثی ها فشار بیاورید تا حملات خود علیه کشتی ها در دریای سرخ را متوقف کنند؛ یا خیر؟

پاسخ: خیر. چنین فشاری از سوی ایران بر حوثی ها وارد نخواهد شد. حوثی ها مشغول دفاع از محور مقاومت و یمن هستند. این حق قانونی آن هاست که بتوانند در تحولات منطقه نقش داشته باشند.

پرسش: بله، اما آمریکایی ها از شما نخواسته اند که به حوثی ها فشار وارد کنید؟

پاسخ: ممکن است که خواسته باشند که مثلا حوثی ها در عملیات دریای سرخ برخی توجهات را داشته باشند، اما ما به حوثی ها دستور نمی دهیم و آنها به صلاحدید خود اقدام می کنند. ما صرفا اگر توصیه هایی به اعضای محور مقاومت داشته باشیم، جنبه رایزنی دارد وگرنه تصمیم گیرنده خود محور مقاومت است؛ چه حوثی ها، چه حزب الله، چه حماس و چه مقاومت عراقی.

پرسش: برخی با تشکیک در توانمندی هایی چشمگیری که حوثی ها در ماه های گذشته در هدف قراردادن کشتی ها، خصوصاً کشتی ها اسراییلی و حتی آمریکایی، می گویند حوثی ها چگونه به این داده های اطلاعاتی که دستیابی به آن ساده نیست، دست پیدا کرده اند؟ چون امکانات این کار را ندارند. همینطور، می گویند آن ها این موشک های هدایت شونده پیشرفته را که توانسته است به بسیاری از کشتی های اسراییلی و آمریکایی برسند، از کجا آورده اند؟ به بیان کاملاً واضح، می گویند این اقدامی تماماً ایرانی است که با استفاده از انصار الله انجام می شود. پاسختان چیست؟

پاسخ: انواع حرف ها در صحنه تبلیغاتی گفته می شود، اما واقعیت این است که همه یمنی ها را دست کم گرفته بودند. یمنی ها انسان های بسیار باهوشی هستند و وقتی آموزش ببینید، خودشان می توانند تسلیحات لازم را تولید کنند و عملا در این جنگ هم همین کار را می کنند. یمن ملتی تاریخی و باسابقه است و دوران دشواری را سپری کرده است. امروزه شاهدیم با وجود مشکلات اقتصادی، آن ها از هویت و کشور خود و از محور مقاومت دفاع می کنند. یمنی ها را نباید دست کم گرفت. انسان های توانا، بسیار باهوش و مقتدرند و مصمم هستند که به اهداف خود برسند.

پرسش: حوثی ها قبل از شروع این عملیات ها، این کار را با شما هماهنگ نکرده بودند؟

پاسخ: همان طور که گفتم محور مقاومت هیچگاه قبل از اقدام از ایران اجازه نمی گیرد، بلکه خودشان تصمیم گیرنده هستند. ممکن است که مشورت بگیرند و ما هم رایزنی کنیم، اما خودشان تصمیم گیر هستند، زیرا آنها در صحنه و میدان هستند. ما نمی توانیم از اینجا به آن ها توصیه خاصی داشته باشیم.

پرسش: آیا شما با عملیات انصار الله در هدف قرار دادن کشتی های تجاری اسراییلی، آمریکایی و غیره موافقید؟ آیا از این اقدامات حمایت می کنید؟

پاسخ: بله. از این اقدام حمایت سیاسی می کنیم، زیرا باید جلوی کشتی هایی که به رژیم اسراییل کمک می رساند تا علیه مردم فلسطین اقدام و آن ها را کشتار جمعی کند، گرفته شود. انصارالله با حملات به کشتی هایی که به سمت رژیم اسراییل می روند، همین کار را می کند و می خواهد با جلوگیری از این نقل و انتقالات دریایی فشار بیشتری بر رژیم اسراییل وارد آورد.

پرسش: برخی کشورهای عربی و برخی کشورهای مجاور که می توانم از آن میان مصر را مثال بزنم، مستقیماً حملات حوثی ها به کشتی ها حتی اگر اسراییلی یا آمریکایی باشند متضرر می شوند. طبق اعلام برخی مسیولان، درآمدهای کانال سویز 60 درصد کاهش پیدا کرده است. آیا وقتی یک کشور بزرگ عربی و اسلامی از این اقدامات متضرر شده و خواستار توقف آن شده است، نباید شما نقشی ایفا کنید و به حوثی ها بگویید که از این اقدامات دست بکشند تا ضرر بیشتری متوجه کشورهای عربی و خصوصاً مصر نشود؟

پاسخ: اولا در اثر حملات رژیم اسراییل علیه فسطینی ها، همه کشورها متحمل زیان شده اند. ثانیا جنگ، جنگ است و وقتی ایجاب می کند حملاتی صورت گیرد، طبیعتا اختلالاتی هم در رفت و آمدهای دیگران ایجاد می شود. اتفاقا این وظیفه همه کشورهای منطقه از جمله مصر است تا فشار بیشتری بر رژیم اسراییل وارد آورند تا جنگ را خاتمه یابد و کشورهای منطقه نیز متضرر نشوند.

 پرسش: این نکته ما را به یک موضوع دیگر می رساند و آن رابطه ایران با مصر است. به نظر می رسد که در سال های گذشته این روابط تا حد زیادی بهبود یافته است. چند ماه پیش تماسی تلفنی میان روسای جمهور ایران و مصر برقرار شد. مسیولان عالی رتبه دو کشور دیدارهایی با هم داشته اند. امروز ایران از رابطه با مصر چه می خواهد؟ هدف و چشم انداز آینده [ایران برای این روابط چیست]؟

پاسخ: ما همواره علاقمند به حل مشکلات با مصر بودیم. حتی زمانی که وزیر امور خارجه بودم در این زمینه تلاش های زیادی کردم. زمان مرحوم احمد ماهر که وزیر امور خارجه بود. من حتی با مبارک در آن زمان ملاقات کردم ولی متاسفانه مصری ها تصمیم جدی نگرفتند. امروز هم ایران علاقمند است روابط سیاسی خود را با مصر به عنوان کشوری دارای تمدنی بزرگ، باسابقه تاریخی بسیار عریق و کشوری که مردم مبارزی دارد، برقرار کند. البته در حال حاضر روابط عادی، رفت وآمدها، رایزنی ها و گفت وگوها تا حدی برقرار است، ولی کفایت نمی کند. ایران و مصر دو کشور مهمی هستند که نهایتا باید رابطه خود را برقرار کنند.

پرسش: آیا میان ایران و مصر هماهنگی هایی در راستای تلاش برای توقف جنگ اسراییل علیه نوار غزه وجود دارد؟

پاسخ: بله در حد گفت وگوهای بین وزیران امور خارجه، این ارتباط برقرار است که با هم رایزنی و مشورت دارند.

پرسش: چه چیزی مانع توسعه بیشتر روابط میان ایران و مصر می شود؟

پاسخ: اختلافاتی در گذشته بوده که عمدتا اختلافات سیاسی و امنیتی است. البته این اختلافات در گذشته در گفت وگوهایی که با آقای ماهر داشتم، حل شد. حتی بیانیه مشترک هم نوشته شد، ولی به نظر ما در نهایت دستگاه های اطلاعاتی مصر دخالت کردند و جلوی برقراری رابطه را گرفتند. بر اساس آن سوابق امروز هم مسایل قابل حل است. کافی است دو کشور تصمیم بگیرند که رابطه را برقرار کنند و اگر اختلافاتی هم هست، بعدا برطرف کنند.

پرسش: اجازه دهید به روابط میان شما و عربستان بپردازیم که به نظر می رسد نسبت به قبل گسترش و توسعه یافته است. آخرین تحولات در این زمینه چیست و این روابط به کدام سو می رود؟

پاسخ: ازسرگیری روابط ایران و عربستان گام بسیار مهمی بود. برقراری روابط به مصلحت هر دو طرف بود. چون در این منطقه پرتلاطم، هر چه روابط صمیمانه بین کشورها بیشتر باشد، به نفع کل منطقه است. الان هم رابطه عادی برقرار و گفت وگو برای همکاری بیشتر در حال انجام است.

پرسش: آیا پیش بینی می کنید که روابط میان شما و عربستان بیش از این گسترش یابد؟

پاسخ: برنامه ما این است که روابط پیشرفت کند و منجر به همکاری عملی بیشتر در زمینه های اقتصادی، سیاسی و حتی امنیت منطقه ای شود. ما آمادگی کامل داریم که با عربستان تعامل و گفت وگوهای جدی داشته باشیم.

پرسش: این روزها صحبت از عادی سازی روابط میان عربستان و اسراییل به گوش می رسد. البته عربستان شروطی در ارتباط با جنگ کنونی گذاشته است مثل پایان جنگ، توقف نسل کشی و موضوع راهکار دو کشور. اما اگر اسراییل شروط عربستان را بپذیرد و میان دو طرف عادی سازی صورت گیرد، آیا این امر بر روابط میان ایران و عربستان تاثیر خواهد گذاشت؟

پاسخ: چنین چیزی به سادگی محقق نخواهد شد، چون شرایطی که عربستان گذاشته، امکان پذیر نیست. مثلا تشکیل دو دولت، امکان پذیر نیست، نه از نظر سرزمینی امکان پذیر است و نه از نظر رژیم اسراییل که دو دولت را نمی پذیرد. پس مهم آن است که تحول جدی در کل منطقه پدید آید و حقوق فلسطینی ها تامین شود تا بتوانند کشور خود را در کل اراضی اشغالی داشته باشند.

پرسش: در همین راستا، نگاه شما به راهکار دو دولت چیست؟ حماس اعلام کرده است که آماده پذیرش راهکار دو دولت است؛ یعنی تشکیل کشور فلسطین در حدود مرزهای 1967، و در این صورت حتی ممکن است این جنبش سلاح خود را زمین بگذارد و به یک حزب سیاسی تبدیل شود. به نظر شما آیا این اقدام از سوی حماس می تواند صحیح باشد یا خیر؟

پاسخ: فلسطینی ها خودشان آزادند که تصمیم بگیرند. ما جلوی فلسطینی ها را نمی گیریم. هر چه را به مصحلت خود بدانند، تصمیم بگیرند و انجام دهند، ولی ما به عنوان کسانی که مشرف بر مسایل منطقه هستیم، دو دولت را اصلا امکان پذیر نمی دانیم. این هم امر جدیدی نیست، بلکه از سال 1947 وقتی که در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح بود که یک یا دو دولت شکل بگیرد، نماینده ایران در همان زمان با طرح دو دولت مخالفت و سخنرانی عجیبی کرد. همان زمان پیش بینی کرد که با این طرح «اجاقی درست می کنید که زیر خاکستر آن همیشه آتشی روشن خواهد بود که نه تنها خاورمیانه، بلکه صلح عالم را نیز تهدید خواهد کرد.». او پیش بینی کرده بود که طرح دو دولت موجب خونریزی بیشتر، نسل کشی و جنایت بیشتر می شود. امروز هم ما نظرمان این است که نهایتا آنچه می تواند موجب امنیت در منطقه شود، ایجاد یک دولت است؛ یک دولت که هم مسلمانان، هم یهودی ها، هم مسیحی ها و همه گرایش های مختلف در آن دولت با هم زندگی کنند. البته این هم به سادگی امکان پذیر نیست. دو دولت هم امکان پذیر نیست. لازمه آن این است که آمریکا و غرب از حمایت رژیم اسراییل دست بکشند و این رژیم مجبور شود به چنین امری تن دهد. تصور کنید اگر الان تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی در سازمان ملل تصویب شود، این دولت سرزمین می خواهد. سرزمین چگونه به دست می آید؟ در حال حاضر بیشتر سرزمین فلسطین دست شهرک نشین هاست. این دولت ارتش می خواهد، این دولت بایست آزاد باشد و بتواند قرارداد تسلیحاتی منعقد کند. این دولت فضا می خواهد. آیا رژیم اسراییل اجازه می دهد چنین دولتی ایجاد شود؟ بنابراین طرح دو دولت یک ایده غیرعملی است.

پرسش: اجازه بدهید مثالی بزنم؛ فرض کنیم دولتی دیگر در اسراییل بر سر کار باشد – مثل دولت رابین که بسیاری می گویند در زمان آن می شد به سمت این راهکار حرکت کرد – و اسراییل با راهکار دو دولتی موافقت کند و این موافقت به گونه ای باشد که فلسطینیان را راضی کند، آیا در این صورت احتمال دارد که شاهد برقراری روابط و عادی سازی میان ایران و اسراییل باشیم؟

پاسخ: ما رژیم اسراییل را به رسمیت نمی شناسیم. اینکه خود فلسطینی ها تصمیم بگیرند، مربوط به خودشان است. ما رژیم اسراییل را یک اشغالگر می دانیم چون از کشورهای مختلف مهاجران یهودی آمدند اینجا و خانه و املاک فلسطینی ها را تصاحب و کشتار کردند و همچنان هم این کشتار ادامه دارد؛ بنابراین ما چنین موجودیتی را به رسمیت نمی شناسیم.

پرسش: اما امروز اسراییل یک واقعیت است که برخی می گویند نمی توان آن را نادیده گرفت. تمام کشورهای جهان، به جز شما و تعداد کمی از دیگر کشورها، آن را به رسمیت شناخته اند؛ لذا یک واقعیت است. چرا با این واقعیت کنار نمی آیید؟

پاسخ: خیلی واقعیت های نامطلوب در دنیا هست، ولی الزامی نیست که هر واقعیت نامطلوبی را بپذیریم. ما سیاست خود را داریم.

پرسش: پس ایران هرگز سیاستش را تغییر نخواهد داد، هیچ گاه اسراییل را به رسمیت نخواهد شناخت و با آن رابطه برقرار نخواهد کرد، حتی اگر روزی کشور فلسطینیان را به آنان بدهد.

پاسخ: ما با اشغالگر مخالفیم؛ ولی این تصمیم خود فلسطینی هاست که درباره آینده خود چه تصمیمی بگیرند. 

پرسش: اجازه بدهید به حضور آمریکا در منطقه بپردازم، خصوصاً حضور نظامی، که در مدت اخیر به شدت افزایش یافته است. ایران بارها مخالفت خود را با این حضور اعلام کرده است. در سایه این وضع، چه زمان به تعامل با آمریکا بازخواهید گشت؟ برای مثال، آیا از آمریکا خواهید خواست که از حضور نظامی در منطقه عقب نشینی کند و تا حدودی از محور مقاومت در منطقه دور شود تا در مقابل، شما بار دیگر به توافق هسته ای بازگردید؟

پاسخ: ما در اساس هیچگاه مخالف مذاکره با آمریکا برای حل مسایل خود نبودیم، اما عملکرد آمریکا منجر به این شده که ما مذاکره مستقیم با آمریکا نداشته باشیم، چون آمریکا همواره با توسل به زور خواسته مسایل را حل کند. اگر رابطه مبتنی بر اصل برابری، احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها باشد، رابطه ایران و آمریکا و سایر کشورها شکل طبیعی خود را خواهد داشت. مشکل این است که آمریکا خود را قدرت جهانی می داند و با زرو و قلدری می خواهد خواسته خود را به ایران تحمیل کند. متاسفانه از اول انقلاب با این پدیده روبرو بودیم و همیشه در رابطه با آمریکا مشکل داشتیم، چون آن ها حاضر نبودند به خواسته ایران احترام بگذارند.

پرسش: آیا ایران به دنبال ایجاد نظام جهانی نوینی است که تک قطبی نباشد؟ آیا با همکاری مثلاً روسیه و چین به دنبال این امر هستید؟

پاسخ: بله این تنها خواست ایران نیست. بسیاری از کشورها بر این باور هستند که زمان دنیای تک قطی دیگر گذشته است. نه آمریکا آن آمریکای سابق است و نه دیگر کشورها، کشورهای سابق هستند. کشورها به بلوغ رسیده اند و خواستار استقلال خودشان هستند. حتی در این منطقه شاهدیم کشورها دارند چنین بلوغ سیاسی را تجربه می کنند؛ بنابراین مسیله به این صورت است که طبیعتا نمی توانیم در برابر دنیای تک قطبی ساکت باشیم. ما خواستار دنیای چند قطبی هستیم؛ چنانکه روسیه و چین هم همین خواست را دارند. خیلی از کشورهای دیگر، حتی هند هم خواستار چنین نظامی است. پیش بینی ما دقیقا همین است که در آینده دنیا چند قطبی خواهد بود و قدرت های منطقه ای نیز در این دنیای چندقطبی نقش خود را خواهند داشت. در منطقه حساس خاورمیانه کشورهای منطقه باید مشکلات میان خود را حل کنند و هماهنگی جدی تری به وجود بیاید تا بتوانند از حقوق خود در آن نظام بین المللی چندقطبی دفاع کنند.

پرسش: آمریکا ایران را به حمایت نظامی و تامین پهپاد برای روسیه در جنگ علیه اوکراین متهم کرده است. آیا این حقیقت دارد؟

پاسخ: مقامات مسیول نظر خود را در این خصوص اعلام کردند و امر جدیدی نیست. ما قبل از جنگ اوکراین به روسیه پهپادهایی را داده بودیم و از قصد روسیه برای جنگ هم خبر نداشتیم. پس خود روسیه است که اکنون در حال استفاده از امکاناتش در برابر اوکراین و در برابر حمایت غرب از اوکراین است. تا به حال هم موفق بوده، به طوری که تاکنون توانسته موقعیت خود را در اراضی که اشغال کرده، تثبیت کند.

پرسش: آیا پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ایران به حمایت نظامی و تامین پهپاد برای روسیه اقدام کرده است؟

پاسخ: مسیولان امر اعلام کردند که بعد از حمایت اولیه از روسیه، دیگر ادامه نداشته است.

پرسش: ممکن است برخی بگویند این نوعی دوگانگی معیارها از سوی ایران است. به این معنا که موضع ایران در قبال اشغال اراضی فلسطینی از سوی اسراییل روشن است و این کشور با اشغال گری در فلسطین مخالف است. اما در عین حال، شما به نوعی در حال فراهم آوردن ابزارهایی برای اشغال خاک اوکراین توسط روسیه هستید. این امر را که گونه ای دوگانگی معیارها به نظر می رسد چگونه توضیح می دهید؟

پاسخ: ما اساسا اشغالگری را توجیه نمی کنیم، ولی اساسا این تله آمریکا و ناتو بود که روسیه را وارد جنگ کنند چون می خواستند ناتو را به سمت مرزهای روسیه گسترش دهند. روسیه مجبور به مقاومت در برابر این برنامه غرب و ورود به اوکراین شد. نهایتا امیدواریم جنگ خاتمه یابد، لذا ما با اشغال موافق نیستیم.

پرسش: پس اشغال خاک اوکراین توسط روسیه را تایید نمی کنید. آیا دریافت من درست است؟

پاسخ: ما اشغال سرزمین های دیگر را تایید نمی کنیم، مگر آنکه بخش هایی به دلیل مسایل فرهنگی یا مذهبی بخواهند تصمیم بگیرند از آن کشور جدا شوند و به کشور دیگری بپیوندند. الان بخش هایی از اوکراین در حال حاضر چنین ادعایی دارند. جنگ که تمام شود این مسایل قابل بررسی است.

پرسش: آقای دکتر از پاسخ شما اینگونه به نظر می رسد که توجیهاتی برای اشغال گری ارایه می کنید، مثل پیشینه های فرهنگی، دینی و تاریخی. اگر این توجیهات را بپذیریم، برای مثال، ترکیه می تواند ادعا کند که در کشورهای دیگری که روزی بر آن ها حکم می رانده است حقوقی دارد. شما هم در ایران می توانید این حرف را بزنید. همینطور مصر، و دیگران. این ها توجیهاتی برای اشغال یک کشور از سوی کشوری دیگر به نظر می آید. واقعیت این است که برخی افراد این توجیهات را – نمی گویم غیر اخلاقی اما دست کم – غیر منطقی توصیف می کنند.

پاسخ: ما اشغالگری را توجیه نمی کنیم، بلکه واقعیت جنگ اوکراین و روسیه را تبیین می کنیم که چرا جنگ رخ داده است. ناتو با حمایت آمریکا می خواست به مرزهای روسیه نزدیک شود. این برخلاف قراردادهای سابق شان بود که گفته بودند چنین امری رخ نخواهد داد. پس شرایطی فراهم کردند که بخواهند نزدیک شوند و روسیه در جهت منافع خود در برابر این برنامه مقاومت کرد و مجبور شد وارد خاک اوکراین شود؛ اما اینکه آنچه روسیه در حال حاضر اشغال کرده، در آینده چه خواهد شد، بحث هایی است که باید بعد از پایان جنگ انجام شود؛ بنابراین این به معنای تایید اشغالگری از سوی ایران نیست.

پرسش: اگر یک رویارویی نظامی حقیقی میان آمریکا و چین رخ دهد که احتمال آن هم مطرح است، ایران در کنار چین خواهد ایستاد یا موضع بی طرفی اتخاذ خواهد کرد؟

پاسخ: از نظر سیاسی از چین حمایت خواهیم کرد، ولی چین امکانات کافی برای دفاع از خود را در اختیار دارد.

پرسش: ایرانیان اهل غافلگیر کردن هستند! شما به روسیه که کشوری بزرگ و ابرقدرت است پهپاد دادید و او آن ها را در اوکراین استفاده کرد. می خواهم بگویم ایران امکانات عظیمی دارد و حتی می تواند به ابرقدرت ها کمک کند. آیا اینگونه نیست؟

پاسخ: اگر ایران چنین امکانات خوبی دارد و همه نگران آن امکانات هستند، باید با آن تعامل داشته باشند و از فشار بر ایران جلوگیری کنند. اما متاسفانه آمریکا انواع فشار را وارد می آورد، البته فشارهایی که به گفته خودشان هم شکست خورده است.

پرسش: قدرت فزاینده ایران – که درباره آن صحبت کردیم – برخی همسایگان ایران را نگران کرده است. برخی همسایگان ایران می گویند کشور شما چند کشور منطقه را به آشوب کشیده است؛ مثلاً یمن، عراق، سوریه و غیره. این کشورهای منطقه را نگران کرده است. این امر سبب می شود که کشورهای منطقه روابط مستحکمی با آمریکا داشته باشند یا حتی به سوی عادی سازی روابط با اسراییل بروند. برخی می پرسند ایران چه زمانی از این سیاست دست می کشد تا همسایه ای مقبول برای همسایگانش باشد و این چالش پایان یابد.

پاسخ: قدرت ایران برای دفاع از خود و منافعش است. از این قدرت هیچگاه علیه کشورهای منطقه استفاد نکردیم، مگر آنکه آن ها وارد جنگ با ایران شوند. عراق در زمان صدام وارد جنگ با ایران شد و ایران قدرتمندانه پاسخ داد. حتی در همین عملیات وعده صادق ما به کشورهای منطقه اطلاع دادیم که این عملیات علیه آن ها نیست. مادامی که رابطه عادی بین ایران و کشورهای منطقه هست با هم همکاری می کنند، جای نگرانی از قدرت ایران نیست. قدرت ایران در برابر دشمنانش است.

پرسش: بله؛ اما آیا ممکن است ایران روزی به دست کشیدن از سیاست همکاری با گروه های مسلح در برخی کشورهای منطقه که به نحوی با ایران در ارتباطند، بیندیشد؟ آیا ممکن است ایران از این کار دست بکشد و در عوض روابطش را با این کشورها عادی کند تا یک ایتلاف حقیقی میان کشورهای منطقه شاهد باشیم؟ آقای دکتر، آیا ممکن است ایران به چنین کاری بیندیشد؟

پاسخ: نیروهای مقاومت در هر کشوری که هستند علیه آن کشور نیستند. نیروهای مقاومت در برابر رژیم اسراییل هستند؛ رژیم غاصبی که اراضی فلسطینی ها را تصاحب کرده است. نیروهای مقاومت وظیفه خود می دانند که علیه رژیم اسراییل بجنگند. این بدان معنا نیست که علیه کشورهای خود می جنگند؛ بنابراین صرفا یک ظرفیتی است که در برابر تجاوزارت رژیم اسراییل به وجود آمده است.

پرسش: من وقت شما را خیلی گرفته ام و چند دقیقه بیشتر فرصت نداریم. اما برخی ممکن است درباره آنچه در سوریه انجام داده اید بگویند که امروز – همانطور که شما بهتر از من می دانید – بسیاری از سوری ها اعتقاد دارند که ایران با دخالت در سوریه مستقیماً در ریخته شدن خون صدها هزار نفر دست داشته و مسیولیت مستقیم آن را برعهده دارد. پاسختان به این سخن چیست؟

پاسخ: فرض کنید وقتی داعش نزدیک دمشق بود، دمشق را می گرفت. آن وقت چه بلایی سر همه سوری ها می آمد؟ ایران که به دعوت دولت سوریه وارد این کشور شد، توانست به استقرار دولت کمک کند و در منطقه امنیت ایجاد کرد. چه آقای بشار اسد، چه مسیولان دولتی و چه مردم سوریه، همه قدردان مشارکت ایران در این دفاع علیه تروریسم بودند و هستند. البته ممکن است نظرات مخالفی هم وجود داشته باشد؛ به خصوص که رژیم اسراییل و آمریکا چنین نظریاتی را اشاعه می دهند و با توجه به دستگاه تبلیغاتی وسیعی که دارند، می خواهند پشتوانه امنیتی سوریه و نیروهای مستشاری ما را که در آنجا هستند، از صحنه دور کنند.

پرسش: ببخشید، نمی خواهم صحبت در این موضوع را طولانی کنم اما برخی می گویند داعش قرار بود در سوریه چه کاری بیشتر از کشتن صدها هزار نفر و آواره کردن میلیون ها نفر که دولت سوریه مرتکب شد، انجام دهد؟ و شما از دولتی حمایت کردید که به اعتقاد برخی به کشتار مردم خود دست زد. پیش از طرح آخرین سوال، آیا توضیحی درباره این نکته دارید؟

پاسخ: اگر دولت سوریه چنین دفاعی از کیان خود نکرده بود، طبیعتا سوریه فشل شده بود و امنیت آن به کلی از بین رفته بود.این خواست رژیم اسراییل بود. یکی از دلایلی که ما به کمک سوریه شتافتیم برای این بود که برنامه آمریکا و رژیم اسراییل شکست بخورد و سوریه بتواند هویت و استقلال خود را حفظ کند؛ بنابراین درست است که در هر جنگ کسانی کشته می شوند، ولی نمی شود این را پای دولت سوریه گذاشت. باید پای رژیم اسراییل و تروریست هایی گذاشت که علیه دولت مستقل سوریه اقدام کردند. طبیعی است که دولت وظیفه دارد در برابر تروریسم بجنگند؛ هر چند ممکن است انسان های بی گناهی هم در این جنگ از بین بروند.

پرسش: صدها هزار نفر، برخی افراد نیستند! این ها انسان هایی بودند که کشته شدند. بسیاری از بیگناهان کشته و آواره شدند. این موضوع را بیشتر ادامه نمی دهم. می خواهم به موضوع غزه باز گردم. پیش بینی شما از آینده این جنگ که با گذشت 215 روز هنوز متوقف نشده و هزاران کشته و مجروح در میان غیرنظامیان برجا گذاشته است، چیست؟ در نگاه شما، این جنگ چگونه پایان خواهد یافت؟

پاسخ: اولا ترویست ها هستند که این شرایط را در سوریه به وجود آوردند و حامیان آن تروریست ها. اگر انسان هایی کشته شدند، گناهش بر گردن تروریست ها و حامیان تروریست هاست. در خصوص جنگ غزه، تا به حال این جنگ نشان داد که رژیم اسراییل شکست خورده و به هیچ یک از اهداف خود نرسیده است. تخریب، بمباران، کشتار و نسل کشی پیروزی نیست، جنایت است. رژیم اسراییل به هیچ هدف نظامی که اعلام کرده بود، دسترسی نیافته و دسترسی پیدا نخواهد کرد، چون حماس از بین رفتنی نیست. حماس نشان داد که علیرغم تمام فشار و جنگ، و خون ریزی به عنوان یک نیروی قوی به قوت خود باقی مانده و از حمایت مردم، نه تنها در غزه، بلکه در کل فلسطین، برخوردار است. 75 درصد مردم فلسطین حامی حماس هستند و بنابراین در آینده فلسطین هم نقش خواهد داشت. رژیم اسراییل نه تنها در جنگ پیروز نشده، بلکه در افکار عمومی هم شکست خورده است. امروز در دنیا همه علیه تجاوزات این رژیم کار می کنند. حتی آقای ترامپ هم گفت که رژیم اسراییل در عرصه افکار عمومی شکست خورده است. این ها واقعیتی است که این رژیم شکست خورده است؛ بنابراین نیاز است که آمریکا و اروپا دست از حمایت از رژیم اسراییل بردارند و شرایطی را فراهم کنند که این جنگ تمام و مقدمات برقراری صلح و امنیت فراهم شود.

 پایان خبر آیت البرز