صیغة موقت قیمت یک شب همخوابی

مفهوم صیغه موقت قیمت یک شب همخوابی اغلب به دلیل ماهیت حساس و ابهامات فقهی و حقوقی، چالش برانگیز است و می تواند منجر به برداشت های نادرست شود. در واقع، ازدواج موقت یا متعه، یک عقد شرعی و قانونی است که در آن، «مهر» جایگزین «قیمت» می شود و برای مدت مشخصی تعیین می گردد، نه اینکه صرفاً معادل هزینه ای برای یک شب همخوابی باشد. این مقاله به بررسی دقیق جنبه های شرعی، قانونی و مالی صیغه موقت برای مدت های کوتاه می پردازد و تفاوت های اساسی میان مهر و قیمت را تبیین می کند تا تصمیمی آگاهانه بر پایه دانش حقوقی و فقهی صورت گیرد.

درک مبانی صیغه موقت: نگاهی شرعی و قانونی

صیغه موقت، که در متون فقهی شیعه از آن با عنوان متعه یاد می شود، نوعی از عقد ازدواج است که با شرایط و ضوابط خاصی صورت می گیرد. این عقد، برخلاف ازدواج دائم، برای مدت زمان معینی منعقد می شود و در پایان آن مدت یا با بذل مدت از سوی مرد، رابطه زوجیت خود به خود پایان می یابد.

تعریف صیغه موقت (متعه)

از نظر شرعی، صیغه موقت عقدی است که نیازمند ایجاب و قبول از سوی طرفین (زن و مرد) است. ایجاب به معنای پیشنهاد عقد از سوی یکی از طرفین و قبول به معنای پذیرش آن از سوی دیگری است. در این عقد، تعیین «مدت معلوم» و «مهر معلوم» از ارکان اصلی صحت آن به شمار می رود. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز این نوع از ازدواج را به رسمیت شناخته و در مواد ۱۰۷۵ تا ۱۰۷۷ به تبیین احکام و شرایط آن پرداخته است. هدف از این عقد، تأمین نیازهای مشروع طرفین در چارچوب شرع و قانون است و هرگز نباید با معاملات کالایی یا روابط نامشروع اشتباه گرفته شود.

تفاوت های اساسی صیغه موقت با ازدواج دائم، عموماً در مواردی چون نفقه، ارث، و نحوه پایان یافتن رابطه زوجیت متجلی می شود. در ازدواج موقت، نفقه به زن تعلق نمی گیرد مگر اینکه ضمن عقد شرط شده باشد و زن و مرد نیز از یکدیگر ارث نمی برند. همچنین، پایان رابطه در عقد موقت با انقضای مدت یا بذل مدت از سوی مرد صورت می گیرد و نیازی به طلاق با تشریفات خاص نیست.

ارکان اصلی صحت صیغه موقت

برای اینکه یک صیغه موقت از نظر شرعی و قانونی صحیح باشد، رعایت چندین رکن اساسی ضروری است:

• تعیین مدت معلوم: از مهمترین ارکان صیغه موقت، تعیین دقیق مدت زمان عقد است. این مدت می تواند بسیار کوتاه، مانند یک ساعت، یک شب یا یک روز، و یا طولانی تر باشد. عدم تعیین دقیق مدت، باعث بطلان عقد می شود.
• تعیین مهر معلوم: همانند مدت، مهر نیز باید به صورت معلوم و معین در عقد ذکر شود. این مهر می تواند شامل مبلغ نقدی، مال غیرنقدی، یا حتی منفعتی باشد. تاکید می شود که مهر در صیغه موقت، به هیچ عنوان قیمت همخوابی نیست، بلکه هدیه ای است که مرد به زن به دلیل برقراری عقد شرعی و قانونی متعهد می شود.
• بلوغ، عقل و اختیار: طرفین عقد باید بالغ، عاقل و مختار باشند و از روی اراده خود به عقد مبادرت ورزند.
• اذن پدر (در صورت لزوم): برای دختر باکره، بنا بر نظر برخی مراجع تقلید و قانون مدنی، اذن پدر یا جد پدری برای صحت عقد موقت لازم است. در صورت عدم دسترسی به پدر یا مخالفت بی دلیل او، زن می تواند از دادگاه درخواست اذن نماید.

شفاف سازی قیمت یک شب همخوابی: مفهوم مهرالمتعه

عبارت صیغه موقت قیمت یک شب همخوابی در اذهان عمومی و فضای مجازی به کرات جستجو می شود، اما این اصطلاح از نظر فقهی و قانونی نادرست و گمراه کننده است. ازدواج موقت، یک رابطه انسانی و شرعی است که در آن، طرفین بر اساس ضوابطی به یکدیگر محرم می شوند، نه یک معامله تجاری.

همخوابی در صیغه موقت، قیمت ندارد، بلکه مهر دارد

ازدواج موقت، نوعی عقد نکاح است که بر اساس آن، مرد متعهد می شود مالی را به عنوان «مهر» یا «مهرالمتعه» به زن بپردازد. این مهر متفاوت از مفهوم قیمت در معاملات روزمره است. قیمت معمولاً برای کالاها و خدمات به کار می رود که با ارزش بازاری سنجیده می شوند، در حالی که مهر، مالی است که مرد به زن به پاس ورود به زندگی مشترک (هرچند موقت) و به عنوان نشانه ای از احترام و تعهد می پردازد.

مهرالمتعه می تواند شامل وجه نقد، طلا، سکه، ملک، یا هر مال ارزشمند دیگری باشد که طرفین بر روی آن توافق می کنند. مهمترین نکته این است که میزان مهر کاملاً توافقی است و به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم. هیچ نرخ ثابت یا تعرفه مشخصی برای مهر در صیغه موقت، حتی برای مدت های کوتاه مانند یک شب یا یک روز، وجود ندارد.

چگونگی تعیین مهر برای مدت های کوتاه (یک شب، یک روز، ساعتی)

میزان مهر در صیغه موقت، چه برای مدت طولانی و چه برای یک شب، یک روز یا حتی ساعتی، کاملاً به توافق و رضایت طرفین بستگی دارد. هیچ قانون یا شرعی، حداقل یا حداکثری برای آن تعیین نکرده است.

عواملی که ممکن است در تعیین مهر تأثیرگذار باشند، شامل وضعیت اجتماعی و اقتصادی طرفین، سطح تحصیلات، عرف منطقه، و حتی خواسته ها و انتظارات فردی است. به عنوان مثال، مهری که برای یک صیغه یک ماهه تعیین می شود، ممکن است با مهری که برای یک صیغه یک شبه یا ساعتی تعیین می گردد، متفاوت باشد. اما این تفاوت، لزوماً به معنای کاهش ناچیز مهر برای مدت های کوتاه نیست؛ بلکه باز هم بر مبنای توافق طرفین شکل می گیرد.

میزان مهر در صیغه موقت کاملاً توافقی است و هیچ نرخ ثابت یا تعرفه مشخصی برای آن، حتی برای مدت های کوتاه مانند یک شب، یک روز یا ساعتی، وجود ندارد.

بسیار حیاتی است که در این زمینه از هرگونه نگاه ابزاری و کالایی به زن و روابط انسانی پرهیز شود. هدف صیغه موقت، ایجاد یک رابطه شرعی و قانونی است و نگاه صرفاً مالی به آن، مغایر با ارزش های انسانی و هدف اصلی این عقد است.

هزینه های جانبی صیغه موقت (فراتر از مهر)

علاوه بر مهرالمتعه که بین زن و مرد توافق می شود، ممکن است هزینه های دیگری نیز در مسیر جاری شدن و ثبت صیغه موقت مطرح شود. این هزینه ها عموماً به جنبه های اداری و قانونی مربوط می شوند و نباید با مهر اشتباه گرفته شوند.

آیا ثبت صیغه موقت در دفترخانه الزامی است؟

یکی از سوالات کلیدی در زمینه صیغه موقت، لزوم ثبت آن در دفاتر رسمی ازدواج و طلاق است. برخلاف ازدواج دائم که ثبت آن از الزامات قانونی است و عدم ثبت آن می تواند مجازات هایی برای مرد در پی داشته باشد، ثبت صیغه موقت در حالت کلی الزامی نیست. این بدان معناست که صرف جاری شدن صیغه به صورت شرعی با رعایت ارکان آن (مدت معلوم و مهر معلوم)، محرمیت بین طرفین برقرار می کند و از نظر شرعی صحیح است.

اما قانونگذار در ماده ۲۱ قانون حمایت خانواده، مواردی را پیش بینی کرده است که ثبت صیغه موقت در آن ها الزامی می شود. این موارد عبارتند از:

1. در صورت بارداری زن در طول مدت عقد موقت.
2. در صورتی که شرط ضمن عقد برای ثبت صیغه موقت شده باشد.
3. در صورتی که توافق طرفین بر ثبت رسمی عقد موقت باشد.

ثبت صیغه موقت، هرچند در بسیاری از موارد الزامی نیست، اما مزایای قابل توجهی دارد. از جمله این مزایا می توان به اثبات رسمی زوجیت، امکان مطالبه مهریه از طریق قانونی در صورت بروز اختلاف، و سهولت در پیگیری مسائل مربوط به فرزندان حاصل از این ازدواج اشاره کرد. بنابراین، حتی در مواردی که ثبت الزامی نیست، بسیاری از افراد برای جلوگیری از مشکلات احتمالی آینده، اقدام به ثبت رسمی می کنند.

هزینه ثبت صیغه موقت در دفترخانه (سال 1403/1404)

در صورتی که طرفین تصمیم به ثبت رسمی صیغه موقت در دفترخانه (محضر) بگیرند، هزینه هایی بابت این امر به دفترخانه پرداخت می شود. این هزینه ها شامل حق التحریر، حق ثبت و دستمزد سردفتر ازدواج است.

بر اساس آخرین اطلاعات و تعرفه های اعلام شده، در سال ۱۴۰۲، هزینه ثبت واقعه ازدواج (اعم از دائم و موقت) حدود ۸۴۵ هزار تومان اعلام شده بود. این مبلغ در سال ۱۴۰۱ حدود ۴۰۰ هزار تومان بوده است. لازم به ذکر است که تعرفه ها ممکن است سالانه تغییر کنند و برای اطلاع از نرخ دقیق و به روز در سال های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، لازم است از دفاتر رسمی ثبت ازدواج استعلام شود.

نکته مهم این است که میزان این هزینه ثبت، تفاوتی نمی کند که صیغه موقت برای یک شب باشد یا ۹۹ سال. به عبارت دیگر، هزینه ثبت صیغه یک روزه، یک ماهه، یا طولانی مدت در دفترخانه، یکسان است و مبلغ جداگانه ای بابت تنظیم صیغه نامه دریافت نمی شود. هزینه پرداختی صرفاً مربوط به ثبت رسمی واقعه ازدواج است.

مسئول پرداخت هزینه ثبت صیغه موقت

در قانون مدنی، به صراحت مشخص نشده است که مسئول پرداخت هزینه ثبت صیغه موقت کیست. بنابراین، این امر در درجه اول به توافق طرفین بستگی دارد. زن و مرد می توانند پیش از عقد، در مورد اینکه چه کسی این هزینه را متقبل می شود، با یکدیگر به توافق برسند.

با این حال، بر اساس عرف رایج، معمولاً پرداخت هزینه های مربوط به ثبت ازدواج (چه دائم و چه موقت) بر عهده مرد است. اما تاکید می شود که این یک قاعده الزامی نیست و صرفاً یک رویه عرفی است که قابلیت تغییر با توافق طرفین را دارد.

هزینه جاری شدن صیغه توسط عاقد (در صورت عدم مراجعه به محضر)

در صورتی که زوجین قصد ثبت رسمی صیغه موقت را نداشته باشند و صرفاً بخواهند عقد به صورت شرعی جاری شود، می توانند به یک عاقد شرعی (مانند روحانی یا فردی که صلاحیت جاری کردن صیغه را دارد) مراجعه کنند. در این حالت، نیازی به پرداخت حق التحریر و حق ثبت دفترخانه نیست و تنها دستمزد عاقد شرعی مطرح است.

میزان دستمزد عاقد شرعی نیز کاملاً توافقی است و هیچ نرخ مصوبی برای آن وجود ندارد. این مبلغ بسته به توافق با عاقد و شرایط مختلف می تواند متغیر باشد.

نکات مهم و حقوقی در صیغه موقت با مدت کوتاه (یک شب/ یک روز)

صیغه موقت، حتی برای مدت های بسیار کوتاه مانند یک شب یا یک روز، دارای آثار حقوقی و شرعی مشخصی است که آگاهی از آن ها برای هر دو طرف ضروری است.

عده زن در صیغه موقت

پس از اتمام مدت صیغه موقت یا بذل مدت از سوی مرد، زن باید عده نگه دارد. عده مدت زمانی است که زن پس از جدایی یا فوت همسر، نمی تواند ازدواج کند. در صیغه موقت، عده برای زن به دو صورت ممکن است:

• اگر زن حائض می شود، عده او دو حیض کامل است.
• اگر زن به هر دلیلی حائض نمی شود (مثلاً به سن یائسگی رسیده باشد یا مشکلی داشته باشد)، عده او ۴۵ روز است.

رعایت عده از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که عدم رعایت آن می تواند منجر به تداخل انساب، مشکلات شرعی و قانونی، و حتی بطلان ازدواج بعدی شود.

مسائل مربوط به اذن پدر برای دختر باکره

برای دختر باکره، چه در ازدواج دائم و چه در ازدواج موقت، اذن پدر یا جد پدری (پدر پدر) شرط صحت عقد است. این شرط بر اساس نظر بسیاری از مراجع تقلید و همچنین قانون مدنی ایران (ماده ۱۰۴۳) لازم الاجراست. هدف از این شرط، حمایت از دختران در برابر تصمیمات شتاب زده و حفظ مصلحت خانواده است.

در صورتی که پدر غایب باشد و دسترسی به او ممکن نباشد، یا اگر پدر بدون دلیل موجه از دادن اذن خودداری کند، دختر می تواند با مراجعه به دادگاه خانواده و ارائه دلایل، از قاضی تقاضای اذن ازدواج کند. دادگاه پس از بررسی شرایط، در صورت احراز مصلحت و عدم مخالفت موجه پدر، اذن لازم را صادر خواهد کرد.

حق نفقه در صیغه موقت

یکی از تفاوت های اصلی ازدواج موقت با دائم، عدم تعلق نفقه به زن در عقد موقت است. در ازدواج دائم، مرد ملزم به پرداخت نفقه به همسرش است، اما در صیغه موقت، این الزام وجود ندارد، مگر اینکه طرفین ضمن عقد شرط کرده باشند که مرد نفقه را پرداخت کند. در این صورت، شرط لازم الاجراست و مرد مکلف به پرداخت نفقه خواهد بود.

عدم توارث

در ازدواج موقت، زن و مرد از یکدیگر ارث نمی برند. این قاعده نیز یکی دیگر از تفاوت های عمده با ازدواج دائم است که در آن، زن و مرد ورثه یکدیگر محسوب می شوند. اگر طرفین در صیغه موقت مایل باشند که از یکدیگر ارث ببرند، باید این امر را صریحاً ضمن عقد شرط کنند. بدون وجود چنین شرطی، ارث بری منتفی خواهد بود.

شرط تنصیف اموال و جهیزیه

شرط تنصیف اموال (تقسیم اموال کسب شده در دوران زناشویی) و مسائل مربوط به جهیزیه، عمدتاً در ازدواج دائم مطرح می شوند. در عقد موقت، به دلیل ماهیت محدود و موقتی آن، این شروط کاربرد کمتری دارند. در خصوص جهیزیه نیز، اگر زن در عقد موقت جهیزیه ای با خود به منزل مرد بیاورد، این امر باید با توافق و شرایط مشخصی صورت گیرد و به طور کلی، احکام جهیزیه در عقد دائم با صیغه موقت متفاوت است.

سوالات متداول

آیا صیغه یک شب بدون ثبت محضری معتبر است؟

بله، از نظر شرعی، صیغه موقت یک شب، در صورتی که با رعایت تمامی ارکان (ایجاب و قبول، تعیین مدت معلوم و مهر معلوم، بلوغ، عقل و اختیار طرفین، و اذن پدر برای دختر باکره) جاری شود، معتبر است و محرمیت بین طرفین برقرار می شود. ثبت محضری آن تنها در موارد خاصی که در قانون حمایت خانواده ذکر شده، الزامی است و در غیر این صورت، برای صحت عقد، ضرورتی ندارد. با این حال، ثبت محضری می تواند از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کند.

حداقل و حداکثر مهر برای صیغه یک شب چقدر است؟

هیچ حداقل و حداکثری برای مهر در صیغه موقت (حتی برای یک شب) در شرع و قانون تعیین نشده است. میزان مهر کاملاً توافقی بین زن و مرد است و به رضایت طرفین بستگی دارد. این مهر می تواند از کمترین مقدار (مثلاً یک شاخه گل) تا مقادیر بیشتر، بسته به شرایط و توافق باشد.

آیا صیغه ساعتی در قانون ایران به رسمیت شناخته شده است؟

بله، صیغه ساعتی نوعی از صیغه موقت است که مدت زمان آن به جای روز یا ماه، بر حسب ساعت تعیین می شود. قانون مدنی ایران، تعیین مدت معلوم را شرط صحت صیغه موقت می داند و تعیین آن بر حسب ساعت نیز مورد پذیرش است. بنابراین، صیغه ساعتی از نظر شرعی و قانونی معتبر است و احکام صیغه موقت بر آن جاری می شود.

چگونه می توان از کلاهبرداری یا سوءاستفاده در صیغه موقت جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از سوءاستفاده در صیغه موقت، توصیه می شود موارد زیر رعایت شود:

• قبل از جاری شدن عقد، از تمامی احکام و شرایط شرعی و قانونی آن به خوبی آگاه شوید.
• در صورت امکان، برای جاری کردن صیغه و ثبت آن به دفاتر رسمی ازدواج مراجعه کنید تا صیغه نامه رسمی دریافت شود.
• میزان مهر و مدت عقد را به صورت شفاف و مشخص توافق کرده و در صیغه نامه ثبت کنید.
• از هویت و سوابق فرد مقابل تا حد امکان اطمینان حاصل کنید.
• با مشاوران حقوقی یا کارشناسان خانواده مشورت نمایید.

در صورت عدم ثبت صیغه، چگونه می توان مهریه را مطالبه کرد؟

در صورتی که صیغه موقت به صورت شرعی و بدون ثبت محضری جاری شده باشد، اثبات زوجیت و مطالبه مهریه ممکن است دشوارتر باشد اما غیرممکن نیست. زن می تواند با استناد به شهادت شهود، اقرار مرد، و یا سایر امارات و شواهد، وقوع عقد و استحقاق مهریه را در دادگاه اثبات کند. با این حال، داشتن صیغه نامه رسمی به شدت فرایند اثبات را تسهیل می کند.

اگر در صیغه یک شبه، مدت یا مهر فراموش شود، چه اتفاقی می افتد؟

تعیین مدت معلوم و مهر معلوم از ارکان اصلی صحت صیغه موقت است. اگر یکی از این دو رکن (مدت یا مهر) در حین جاری شدن صیغه سهواً یا عمداً ذکر نشود یا مبهم باشد، عقد موقت باطل خواهد بود و هیچ گونه محرمیتی ایجاد نمی شود. بنابراین، دقت در تعیین این دو رکن از اهمیت بالایی برخوردار است.

نتیجه گیری

صیغه موقت، عقدی شرعی و قانونی است که در نظام حقوقی و فقهی ایران جایگاه ویژه ای دارد. بر خلاف تصورات نادرست و اصطلاحات عامیانه همچون قیمت یک شب همخوابی، این عقد بر پایه مهر توافقی و مدت معلوم استوار است و نه یک معامله کالایی. مهرالمتعه هدیه ای است که مرد به زن می پردازد و میزان آن کاملاً به توافق طرفین بستگی دارد، بدون اینکه نرخ ثابت و مشخصی برای مدت های کوتاه یا بلند داشته باشد.

ثبت رسمی صیغه موقت، هرچند در بسیاری از موارد الزامی نیست، اما به شدت توصیه می شود تا از بروز مشکلات حقوقی و سوءاستفاده های احتمالی جلوگیری شود. هزینه های ثبت در دفترخانه نیز مستقل از مهر بوده و بر اساس تعرفه های مصوب (حدود ۸۴۵ هزار تومان در سال ۱۴۰۲، با تاکید بر لزوم استعلام نرخ به روز در سال های ۱۴۰۳/۱۴۰۴) تعیین می گردد و ارتباطی به طول مدت عقد ندارد. آگاهی از مسائلی چون عده، اذن پدر برای دختر باکره، عدم تعلق نفقه (مگر با شرط) و عدم توارث، برای هر دو طرف قبل از ورود به این عقد ضروری است.

در نهایت، صیغه موقت باید با کرامت انسانی و رعایت حقوق و موازین شرعی و قانونی انجام شود. توصیه مؤکد می شود که قبل از هرگونه اقدام، با مراجع تقلید، حقوقدانان و کارشناسان خانواده مشورت صورت گیرد تا تصمیمی آگاهانه و مسئولانه اتخاذ شود و از مشکلات احتمالی پیشگیری گردد.