شهر اقلید نگینی سبز در شمال استان فارس با پیشینه ای کهن و طبیعتی چشم نواز همواره مقصدی جذاب برای گردشگران و تاریخ دوستان بوده است. این شهر که در ارتفاعی قابل توجه از سطح دریا قرار گرفته به داشتن آب و هوای خنک و مطبوع در تابستان ها مشهور است. اما اقلید تنها به خاطر آب و هوایش شناخته نمی شود؛ بلکه تاریخ غنی آثار باستانی متعدد و فرهنگ اصیل مردمانش آن را به یکی از مهم ترین شهرهای تاریخی و فرهنگی استان فارس تبدیل کرده است. از کتیبه های باستانی و حوضچه های سنگی گرفته تا مساجد تاریخی و مناظر طبیعی بکر اقلید مجموعه ای متنوع از جاذبه ها را در خود جای داده است. اگر به دنبال سفری به یک شهر تاریخی با طبیعتی زیبا و آب و هوایی دلپذیر هستید اقلید می تواند گزینه ای ایده آل برای شما باشد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با زوایای مختلف این شهر بیشتر آشنا کنیم و اطلاعات جامعی در مورد موقعیت جغرافیایی پیشینه تاریخی جاذبه های گردشگری و فرهنگ مردم اقلید در اختیارتان قرار دهیم.

معرفی شهر اقلید

اقلید واقع در شمال استان فارس یکی از شهرهای تاریخی و خوش آب و هوای این منطقه به شمار می رود. این شهر با قدمتی دیرینه در طول تاریخ نام های مختلفی به خود دیده و همواره به عنوان یک منطقه استراتژیک و مهم در فارس شناخته شده است. اقلید با داشتن جاذبه های طبیعی فراوان از جمله کوه ها چشمه ها دریاچه ها و دشت های سرسبز مقصدی جذاب برای طبیعت گردان و گردشگران است. علاوه بر این آثار تاریخی و باستانی متعددی در این شهر وجود دارد که نشان دهنده تمدن و فرهنگ غنی آن است. مردم اقلید با حفظ آداب و رسوم سنتی خود نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی این منطقه ایفا می کنند. اقتصاد اقلید بر پایه کشاورزی دامداری و گردشگری استوار است و محصولات کشاورزی این شهر به ویژه گردو از شهرت بالایی برخوردارند. اقلید با داشتن پتانسیل های فراوان در زمینه های مختلف می تواند به یکی از قطب های گردشگری مهم در استان فارس تبدیل شود.

موقعیت جغرافیایی و اقلیمی

اقلید در قسمت شمالی استان فارس و در منطقه ای کوهستانی واقع شده است. این شهر از شمال به استان اصفهان و از غرب به استان کهگیلویه و بویراحمد محدود می شود. موقعیت جغرافیایی اقلید باعث شده تا این شهر دارای آب و هوای سرد و کوهستانی باشد. زمستان های اقلید سرد و پر برف است و تابستان های آن معتدل و خنک. میزان بارندگی در این منطقه نسبتاً بالا است و همین امر باعث شده تا اقلید دارای طبیعتی سرسبز و خرم باشد. وجود کوه های مرتفع در اطراف شهر چشم اندازهای زیبایی را به وجود آورده است. اقلید به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده های اصلی از موقعیت ترانزیتی مناسبی برخوردار است و همین امر باعث شده تا این شهر از نظر اقتصادی نیز اهمیت داشته باشد.

تقسیمات کشوری

شهرستان اقلید از سه بخش مرکزی حسن آباد و سده تشکیل شده است. بخش مرکزی شامل دهستان های خنجشت و شهرمیان است. بخش حسن آباد نیز شامل دهستان های احمدآباد حسن آباد و بکان می شود. بخش سده از دهستان های سده دژکرد و آسپاس تشکیل شده است. شهرهای اقلید حسن آباد سده و دژکرد مراکز این بخش ها هستند. هر یک از این بخش ها دارای ویژگی های خاص خود هستند و جاذبه های گردشگری متفاوتی را در خود جای داده اند. به عنوان مثال بخش سده به دلیل داشتن تنگ براق و دژکرد به خاطر طبیعت بکر و کوهستانی اش شناخته می شود. این تنوع در تقسیمات کشوری باعث شده تا شهرستان اقلید دارای پتانسیل بالایی برای توسعه گردشگری باشد.

ارتفاع اقلید از سطح دریا ششمین شهر مرتفع دنیا

اقلید با ارتفاعی بیش از 2300 متر از سطح دریا به عنوان ششمین شهر مرتفع ایران شناخته می شود. این ارتفاع بالا تأثیر زیادی بر آب و هوای شهر داشته و باعث شده تا اقلید دارای زمستان های سرد و تابستان های معتدل باشد. قرار گرفتن در این ارتفاع چشم اندازهای بی نظیری را نیز برای شهر به ارمغان آورده است. کوه های اطراف شهر پوشیده از برف در زمستان و سرسبز در تابستان زیبایی خاصی به اقلید بخشیده اند. ارتفاع بالای اقلید باعث شده تا این شهر از نظر کشاورزی نیز دارای ویژگی های خاصی باشد و محصولاتی مانند گردو و سیب زمینی در آن به خوبی رشد کنند. هوای پاک و خنک اقلید یکی از عوامل جذب گردشگران به این شهر است.

پیشینه تاریخی

اقلید دارای پیشینه ای بسیار طولانی و پر فراز و نشیب است. آثار باستانی کشف شده در این منطقه نشان می دهند که اقلید از دوران باستان مسکونی بوده است. این شهر در دوره های مختلف تاریخی از جمله هخامنشیان ساسانیان و دوران اسلامی همواره مورد توجه بوده است. در گذشته اقلید به عنوان یک منطقه استراتژیک نقش مهمی در کنترل راه های تجاری و نظامی داشته است. نام اقلید در بسیاری از متون تاریخی و جغرافیایی ذکر شده است و این نشان دهنده اهمیت این شهر در طول تاریخ است. وجود آثار تاریخی متعدد از جمله کتیبه ها قلعه ها و کاروانسراها گواه بر تمدن غنی اقلید است. این شهر در دوره های مختلف شاهد جنگ ها و حوادث گوناگونی بوده است که هر یک از آن ها تأثیری بر تاریخ و فرهنگ آن گذاشته اند.

اقلید در آثار جهانگردان

اقلید به دلیل موقعیت جغرافیایی و پیشینه تاریخی خود همواره مورد توجه جهانگردان و نویسندگان بوده است. بسیاری از جهانگردانی که در طول تاریخ از ایران بازدید کرده اند از اقلید نیز عبور کرده و در سفرنامه های خود به توصیف این شهر پرداخته اند. ابن بطوطه جهانگرد مشهور مراکشی در سفرنامه خود از اقلید به عنوان یک شهر زیبا با باغ ها و میوه های فراوان یاد کرده است. فرصت الدوله شیرازی نیز در کتاب آثار عجم از اقلید نام برده و به توصیف طبیعت زیبای آن پرداخته است. مادام دیولافوا باستان شناس فرانسوی نیز در سفرنامه خود از بازدید از مسجد جامع اقلید و خرابه های یک کاخ صفوی در این شهر سخن گفته است. این توصیفات نشان می دهند که اقلید در طول تاریخ همواره به عنوان یک شهر مهم و دیدنی شناخته شده است. جهانگردان با توصیف جاذبه های طبیعی و تاریخی اقلید نقش مهمی در معرفی این شهر به جهانیان داشته اند.

مردم

مردم اقلید از اقوام مختلفی تشکیل شده اند اما اکثریت آن ها فارس و لر هستند. این تنوع قومیتی باعث شده تا اقلید دارای فرهنگ غنی و متنوعی باشد. مردم اقلید به زبان فارسی با لهجه اقلیدی صحبت می کنند اما در برخی از مناطق زبان لری نیز رایج است. مردم این شهر به مهمان نوازی و خونگرمی مشهور هستند و با روی باز از گردشگران استقبال می کنند. فرهنگ مردم اقلید ترکیبی از سنت های قدیمی و آداب و رسوم مدرن است. این شهر دارای هنرمندان و صنعتگران ماهری است که در زمینه های مختلف از جمله قالی بافی گلیم بافی و صنایع دستی چوبی فعالیت می کنند.

جمعیت

بر اساس آخرین سرشماری جمعیت شهرستان اقلید حدود 93 هزار نفر است که حدود 50 هزار نفر از آن ها در شهر اقلید سکونت دارند. تراکم جمعیت در این شهرستان نسبتاً پایین است و بیشتر جمعیت در مناطق روستایی و کشاورزی ساکن هستند. جمعیت اقلید در سال های اخیر با رشد نسبتاً کمی مواجه بوده است. مهاجرت به شهرهای بزرگ یکی از عوامل اصلی این رشد کم جمعیت است. با این حال اقلید همچنان یکی از شهرهای مهم و پرجمعیت در شمال استان فارس به شمار می رود.

نژاد و زبان مردم اقلید

مردم اقلید از لحاظ نژادی بیشتر فارس و لر هستند با این حال حضور اقوامی مانند ترک های قشقایی نیز در این منطقه قابل مشاهده است. زبان اصلی مردم اقلید فارسی با لهجه محلی است که دارای ویژگی های خاص خود می باشد. در بخش هایی از شهرستان اقلید به ویژه در مناطق روستایی زبان لری نیز رواج دارد. تنوع زبانی و نژادی در اقلید نشان دهنده تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه است. این تنوع باعث شده تا اقلید دارای آداب و رسوم متنوعی باشد و فرهنگ های مختلف در کنار یکدیگر به خوبی همزیستی داشته باشند.

آداب و رسوم مردم اقلید

مردم اقلید دارای آداب و رسوم خاص خود هستند که در طول سال به مناسبت های مختلف آن ها را اجرا می کنند. جشن های عروسی در اقلید با آداب و رسوم خاصی برگزار می شوند و معمولاً چندین روز به طول می انجامند. مراسم عزاداری نیز در این شهر با شور و حرارت خاصی برگزار می شوند و مردم در این مراسم به یاد امام حسین (ع) و شهدای کربلا به سوگواری می پردازند. نوروز یکی از مهم ترین جشن های مردم اقلید است و در این روز مردم با پوشیدن لباس های نو و تهیه غذاهای سنتی به استقبال بهار می روند. بازی های محلی نیز در اقلید رواج دارند و مردم در اوقات فراغت خود به انجام این بازی ها می پردازند.

جاهای دیدنی اقلید

اقلید دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است که می توان آن ها را به سه دسته اصلی تقسیم کرد: جاذبه های تاریخی جاذبه های مذهبی و جاذبه های طبیعی. هر یک از این جاذبه ها دارای ویژگی های خاص خود هستند و می توانند برای گردشگران جذاب باشند. آثار تاریخی اقلید نشان دهنده تمدن غنی این منطقه هستند و جاذبه های مذهبی آن مکانی برای زیارت و عبادت هستند. جاذبه های طبیعی اقلید نیز با مناظر زیبا و آب و هوای خنک می توانند برای طبیعت گردان و گردشگران جذاب باشند.

جاذبه های تاریخی

از جمله جاذبه های تاریخی اقلید می توان به حوض دختر گبر کتیبه های تنگ براق قلعه شهرآشوب و مسجد جامع اقلید اشاره کرد. حوض دختر گبر یک اثر باستانی است که در مرکز شهر اقلید واقع شده است. کتیبه های تنگ براق در منطقه ای کوهستانی در نزدیکی اقلید قرار دارند و قدمت آن ها به دوران ساسانیان می رسد. قلعه شهرآشوب یک قلعه تاریخی است که در نزدیکی شهر اقلید واقع شده است و در گذشته به عنوان یک مرکز نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است. مسجد جامع اقلید یک مسجد تاریخی است که دارای معماری زیبا و منحصر به فردی است.

جاذبه های مذهبی

اقلید دارای چندین امامزاده و مکان مذهبی است که از جمله آن ها می توان به امامزاده سید محمد و امامزاده عبدالرحمن اشاره کرد. امامزاده سید محمد در نزدیکی دریاچه کافتر واقع شده است و یکی از مکان های زیارتی مهم در منطقه است. امامزاده عبدالرحمن در مرکز شهر اقلید واقع شده است و دارای گنبد و گلدسته های زیبایی است. این امامزاده ها در طول سال میزبان زائران بسیاری از نقاط مختلف کشور هستند.

جاذبه های طبیعی

تنگ براق دریاچه کافتر کوه بل و چشمه بالنگان از جمله جاذبه های طبیعی اقلید هستند. تنگ براق یک منطقه کوهستانی زیبا است که دارای آبشارهای متعدد و پوشش گیاهی فراوانی است. دریاچه کافتر یکی از دریاچه های آب شیرین استان فارس است که زیستگاه پرندگان مهاجر است. کوه بل بلندترین قله استان فارس است و صعود به آن برای کوهنوردان یک چالش جذاب است. چشمه بالنگان یک چشمه آب معدنی است که دارای خواص درمانی است.

بهترین زمان سفر به اقلید

بهترین زمان سفر به اقلید فصل بهار و تابستان است. در این فصول آب و هوای اقلید معتدل و خنک است و می توان از جاذبه های طبیعی آن به خوبی لذت برد. در فصل بهار دشت ها و کوه های اطراف اقلید پوشیده از گل های وحشی می شوند و مناظر بسیار زیبایی را به وجود می آورند. در فصل تابستان نیز می توان از خنکی هوا و سایه درختان برای فرار از گرمای هوا استفاده کرد. اگر به ورزش های زمستانی علاقه دارید می توانید در فصل زمستان نیز به اقلید سفر کنید و از پیست اسکی کوه بل استفاده کنید.

مکان های اقامتی اقلید

در اقلید مکان های اقامتی متنوعی برای گردشگران وجود دارد. هتل ها مهمان پذیرها اقامتگاه های بوم گردی و خانه های اجاره ای از جمله این مکان ها هستند. هتل های اقلید معمولاً در مرکز شهر واقع شده اند و دسترسی آسانی به جاذبه های گردشگری دارند. مهمان پذیرها نیز گزینه های مناسبی برای اقامت ارزان تر هستند. اقامتگاه های بوم گردی در مناطق روستایی اطراف اقلید واقع شده اند و فرصتی برای آشنایی با فرهنگ و زندگی مردم محلی را فراهم می کنند. خانه های اجاره ای نیز گزینه های مناسبی برای خانواده ها و گروه های بزرگ هستند.

سوغاتی های اقلید

گردو سیب زمینی عسل قالی و گلیم از جمله سوغاتی های اقلید هستند. گردوی اقلید به دلیل کیفیت بالا و طعم خوب شهرت زیادی دارد. سیب زمینی اقلید نیز به دلیل داشتن کیفیت بالا به بسیاری از نقاط کشور صادر می شود. عسل اقلید از گل های وحشی کوهستان تهیه می شود و دارای خواص درمانی فراوانی است. قالی و گلیم اقلید نیز از صنایع دستی مهم این منطقه هستند و دارای طرح ها و رنگ های زیبایی هستند.

گردوی اقلید و محصولات کشاورزی آن

اقلید به واسطه آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز یکی از قطب های کشاورزی استان فارس محسوب می شود. گردوی اقلید به عنوان مرغوب ترین گردوی ایران شناخته می شود و به دلیل طعم خوب و کیفیت بالا طرفداران زیادی دارد. علاوه بر گردو سیب زمینی گندم جو و حبوبات نیز از دیگر محصولات کشاورزی مهم اقلید هستند. باغ های سیب اقلید نیز در فصل پاییز مناظر بسیار زیبایی را به وجود می آورند. محصولات کشاورزی اقلید نقش مهمی در اقتصاد این شهر دارند و منبع درآمد بسیاری از مردم محلی هستند.

ویژگی های خاص اقلید

اقلید دارای ویژگی های خاصی است که آن را از سایر شهرهای استان فارس متمایز می کند. ارتفاع بالای شهر از سطح دریا آب و هوای خنک و مطبوع طبیعت زیبا و سرسبز پیشینه تاریخی غنی فرهنگ اصیل و مهمان نوازی مردم از جمله این ویژگی ها هستند. اقلید به دلیل داشتن این ویژگی ها می تواند به یک مقصد گردشگری جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شود. این شهر با حفظ سنت های خود و توسعه زیرساخت های گردشگری می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی و فرهنگی استان فارس ایفا کند.

اقلید کجاست و با چه شهرهایی همسایه است؟

اقلید در شمال استان فارس واقع شده و از شمال با استان اصفهان و از غرب با استان کهگیلویه و بویراحمد همسایه است. از سمت جنوب با شهرستان های مرودشت و سپیدان و از شرق با شهرستان خرمبید همجوار است.

اقلید یعنی چه؟

اقلید در زبان یونانی به معنای کلید است. این نامگذاری به دلیل اهمیت سوق الجیشی این شهر در گذشته بوده به طوری که فتح آن به منزله گشودن راه به فارس تلقی می شده است.

آیا در اقلید می شود کمپ کرد؟

بله با توجه به طبیعت بکر و زیبای اقلید امکان کمپینگ در مناطق مختلفی مانند تنگ براق حاشیه دریاچه کافتر و دشت های اطراف وجود دارد. البته رعایت نکات ایمنی و حفظ محیط زیست ضروری است.

چگونه می توانیم به اقلید سفر کنیم؟

برای سفر به اقلید می توانید از طریق جاده های اصلی استان فارس اقدام کنید. این شهر در مسیر جاده اصفهان-شیراز واقع شده و دسترسی آسانی دارد. همچنین می توانید از طریق اتوبوس های بین شهری به اقلید سفر کنید.