پرتاب ماهواره ای که کارش وزن کردن جنگل ها است!
تینا مزدکی_جنگل های بارانی جهان که اغلب با عنوان «ریه های زمین» شناخته می شوند میلیاردها تُن کربن را در خود ذخیره می کنند و از این راه نقش مهمی در کاهش تأثیرات تغییرات اقلیمی دارند. اما با وجود بیش از یک و نیم تریلیون درخت اندازه گیری دقیق میزان کربن ذخیره شده در آن ها تا کنون تقریباً غیرممکن بوده است.
اکنون آژانس فضایی اروپا (ESA) با پرتاب یک ماهواره منحصربه فرد در روز سه شنبه گامی تازه در این مسیر برداشته است. این ماهواره با استفاده از یک سیستم راداری ویژه آنچه را که در زیر پوشش متراکم جنگل ها پنهان شده آشکار می کند. این مأموریت با امید به کمک به دانشمندان برای درک بهتر نقش جنگل های بارانی در ذخیره کربن و همچنین بررسی تأثیرات جنگل زدایی آغاز شده است. موشک حامل این ماهواره از ایستگاه کوروی ESA در گویان فرانسه پرتاب شد و از فراز آمازون یکی از جنگل هایی که در این مأموریت مورد بررسی قرار خواهد گرفت عبور کرد.
این ماهواره «چتر فضایی» به خاطر آنتن عظیم ۱۲ متری اش که سیگنال ها را به زمین می فرستد این لقب را دریافت کرده است. پروفسور جان رمدیوس مدیر مرکز ملی پایش زمین و پیشنهاددهنده این ایده به ESA پس از پرتاب گفت: «ما واقعاً می خواهیم این جنگل ها را بررسی کنیم. ما می توانیم درون آن ها را ببینیم. اینکه برای نخستین بار با دقت بالا بدانیم دقیقاً چه میزان کربن در آمازون کنگو و اندونزی وجود دارد یک دستاورد بزرگ خواهد بود.»
این ماهواره از رادار باند-P با طول موج بسیار بلند استفاده می کند که امکان نفوذ به لایه های زیرین جنگل و نمایان ساختن شاخه ها و تنه هایی را که توسط پوشش گیاهی پنهان شده اند فراهم می آورد. رالف کوردی رئیس علوم زمین در شرکت ایرباس گفت: «بیشتر رادارهای فعلی در فضا تصاویر فوق العاده ای از کوه های یخی ثبت می کنند اما هنگام مشاهده جنگل ها فقط نوک آن ها شاخه های نازک و برگ ها را می بینند و نمی توانند به عمق جنگل نفوذ کنند. اما دریافتیم که با استفاده از طول موج راداری بسیار بلندتر می توان به اعماق درختان و جنگل ها دست یافت.»
ماهواره ۱.۲ تنی با روشی مشابه اسکن توموگرافی (سی تی اسکن) در گذرهای مکرر از فراز جنگل لایه هایی از درختان را تحلیل کرده و تصویری از میزان مواد چوبی موجود در آن ها ترسیم می کند. این مواد چوبی به شاخصی برای میزان دی اکسید کربن ذخیره شده (عامل اصلی گرمایش زمین) شناخته می شوند. دانشمندان پیش تر با اندازه گیری درختان منفرد تلاش داشتند به برآوردی کلی برسند؛ کاری که به گفته پروفسور مت دیزنی استاد سنجش از دور در دانشگاه کالج لندن «چالشی بسیار بزرگ» به شمار می آید.
او توضیح داد: «داده های فعلی ما بسیار پراکنده است چون اندازه گیری آن واقعاً دشوار است. در واقع ما تلاش می کنیم وزن میزان کربنی که در یک و نیم تریلیون درخت مناطق گرمسیری ذخیره شده را اندازه بگیریم. ماهواره ها تنها ابزار منسجم و قابل اتکا برای انجام این کار هستند.»
قرار است پس از پرتاب اندازه گیری های زمینی نیز ادامه یابند تا داده هایی که ماهواره ارسال می کند اعتبارسنجی شوند. این پروژه که ایده اولیه اش توسط پروفسور شان کوئگان از دانشگاه شفیلد مطرح شده در بریتانیا ساخته شده است. با این حال کوئگان می گوید این مأموریت نتیجه تلاشی بین المللی است: «این مأموریت حاصل دهه ها کار بسیار نوآورانه با همکاری برخی از بهترین دانشمندان اروپا و آمریکا است.»
با وجود انجام دهه ها آزمایش اجرای کامل این مأموریت فضایی با چالش های فنی زیادی روبه رو است. دکتر کوردی در این باره گفت: «برخی اجزای ماهواره بسیار بزرگ اند از جمله آنتن تاشوی ۱۲ متری آن. باز کردن آن شبیه باز کردن یک چتر در فضاست فقط خیلی بزرگ تر. بنابراین منتظریم تا این مرحله به خوبی انجام شود.»
شرکت ایرباس برای ساخت بازتاب دهنده آنتن مهندسانی از شرکت آمریکایی L۳Harris Technologies را به سایت خود در استیونج آورد. شرکت L۳Harris متخصص سیستم های بزرگ تاشو است و این فناوری است که فعلاً در اروپا در دسترس نیست. تیم علمی این مأموریت امیدوار است ظرف شش ماه آینده نخستین نقشه ها را ارائه دهد و در ادامه طی پنج سال آینده به گردآوری داده ها ادامه دهد. این نقشه های سالانه علاوه بر نمایش میزان کربن ذخیره شده اطلاعاتی درباره کربن از دست رفته در نتیجه جنگل زدایی نیز در اختیار خواهند گذاشت.
پروفسور دیزنی در این زمینه گفت: «نوع مشاهداتی که طی ۵۰ سال گذشته از ماهواره هایی مانند Landsat به دست آورده ایم به شدت تحت تأثیر ابرها قرار دارند. در مناطق گرمسیری ما اغلب با ابر روبه رو هستیم بنابراین ممکن است بخش هایی از جنگل را نبینیم.»
ویژگی دیگر رادار طول موج بلند ماهواره بایوماس این است که می تواند از میان ابرها نفوذ کرده و تصویری منسجم و قابل مقایسه از جنگل ها در طول سال های مختلف ارائه دهد. به گفته کوردی همین ویژگی است که توجه دانشمندانی را که بیش از ۲۰ سال روی این پروژه کار کرده اند جلب کرده است: «این پروژه هیجان انگیز است چرا که به ما نشان خواهد داد جنگل ها و درختان سیاره ما چگونه در فرآیندهایی که زمین را اداره می کنند نقش دارند؛ به ویژه در فرآیندهای مرتبط با تغییرات اقلیمی که امروزه و در آینده برای ما حیاتی هستند.»
منبع: bbc
227323
پرتاب ماهواره ای که کارش وزن کردن جنگل ها است!
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "پرتاب ماهواره ای که کارش وزن کردن جنگل ها است!" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "پرتاب ماهواره ای که کارش وزن کردن جنگل ها است!"، کلیک کنید.