زخم کاری پرستاران؛ از حقوق ناچیز تا اضافه کاری اجباری

آنگاه که رنج و درد بر کالبد انسان چیره شده و سلامتی او را گرفت پرستاری به وجود آمد، یعنی از زمان پیدایش بشر این حرفه مقدس وجود داشته است، در مسیر تاریخ پرستاران پا به پای پزشکان به بشریت خدمت کردند و به تدریج این دو در قالب علم پیشرفت کرده و در زمان‌های بحرانی مانند حوادث طبیعی و جنگ‌ها خدمات شایان توجهی انجام داده‌اند.

از آنجا که وظیفه نگهداری از بیماران به عهده پرستاران است آن‌ها در معرض مداوم و طولانی انواع بیماری‌های جسمی از جمله بیماری‌های عفونی قرار دارند و به علت ابتلای پرستاران به انواع بیماری‌های جسمی و روانی و کار طاقت فرسای آنان سبب شده تا این حرفه جزء مشاغل زیان‌آور قرار گیرد، اما سختی کار تصویب شده تا به حال مورد قبول برخی از مسئولان قرار نگرفته است.

شرایط نظام سلامت در سال‌های گذشته به ویژه در دوران کرونا سختی مضاعفی را به پرستاران و بیماران تحمیل کرد و بسیاری از پرستاران در راه خدمت به بیماران جان خود را از دست داده و آسمانی شدند.

کمبود شدید پرستار در کشور مشکلات این قشر زحمت کش را تشدید کرده و این معضلی است که اگر همین حالا فکری به حال آن نشود پیامد‌های نامطلوب بسیاری برای نظام سلامت و بیماران در پی خواهد داشت.

به بهانه روز پرستار به سطح چند بیمارستان در سطح شهرستان گرگان رفتیم تا از نزدیک با پرستاران گفتگو کرده و مشکلات و درخواست‌های آن‌ها را به گوش مسئولان برسانیم.

سرپرستار یکی از بیمارستان‌های گرگان در گفتگو با خبرنگار آیت البرز با گلایه از کم کردن مبلغ مالیات از تمامی پرداخت‌های پرستاران گفت: کم کردن مبلغ مالیات تنها شامل حقوق پرستاران نمی‌شود بلکه از کوچکترین مبلغی که برای پرستاران واریز می‌شود اعم از اضافه کار تعرفه و حتی هدیه روز پرستار نیز مالیات کم می‌شود.

کمبود پرستار و اضافه کاری اجباری مهم‌ترین مشکل همه بیمارستان‌ها

یک پرستار مرد قدیمی که ۲۰ سال است به عنوان پرستار در یکی از بیمارستان‌های گلستان مشغول به کار است کمبود پرستار را مهم‌ترین مشکل جامعه پرستاران برشمرد و تصریح کرد: تعداد بیماران زیاد و پرستار کم است و بیشتر مواقع مجبوریم چندین نفر را با هم مراقبت کنیم. فشار کار زیاد است، اما چاره‌ای نداریم و مجبور به کار هستیم، زیرا پای جان بیماران در میان است.

وی با بیان اینکه مبلغ اضافه کار ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان است و با این مبلغ پرستاران رغبتی برای اضافه‌کاری ندارند، گفت: این مبلغ بسیار کم و توهین‌آمیز است، اما پرستاران به دلیل کمبود نیرو مجبور به اضافه‌کار می‌شوند که مسئله شرایط زندگی را برای آن‌ها سخت می‌کند.

این پرستار کهنه کار گلستانی با اشاره به اینکه در مورد کادر سلامت بهانه تعداد زیاد پرسنل سبب شده است که این گروه زحمتکش و خدوم همواره از دریافت رفاهیات و پاداش‌های مناسبتی که کارمندان سایر ارگان‌ها دارند، بی‌نصیب بمانند، افزود: علی رغم تأکید و تمرکز مقام معظم رهبری بر توجه به مشیت و حفظ کرامت پرستاران، مبلغی که یک پرستار تحصیل کرده برای اضافه کاری خود دریافت می‌کند بسیار کمتر از فردی است که با تحصیلات ابتدایی در سایر ادارات مشغول به کار است.

یک بانوی پرستار گرگانی که خواست نامی از او برده نشود گفت: همه پرستاران نسبت به شرایط موجود از جمله حقوق کم و اضافه کاری اجباری معترض هستند، اما باید این را بدانید که شرایط برای پرستاران شرکتی به مراتب سخت‌تر است.

وی با بیان اینکه من و تعداد دیگری از همکارانم بیش از یک دهه است که به عنوان نیروی شرکتی مشغول به کار هستیم، اما هیچ اقدامی برای تبدیل وضعیت ما به عنوان نیروی قراردادی و رسمی نشده است، افزود: هیچ تفاوتی از نظر سختی کار بین نیرو‌های شرکتی با قراردادی و رسمی وجود ندارد و همه در یک شرایط فعالیت می‌کنیم، اما نیرو‌های شرکتی از بسیاری از مزایا نظیر حق شرکت در کارگاه آموزش پودمانی، استفاده از تسهیلات بانکی و رفاهی و بن‌خرید کالا محروم هستند.

این پرستار جوان با بیان اینکه نیرو‌های شرکتی به دلیل محروم بودن از شرکت در کارگاه آموزش پودمانی ارزشیابی سالانه نمی‌شوند و در نتیجه ارتقاء رتبه شغلی آن‌ها متناسب با سابقه فعالیت آن‌ها نیست، گفت: عدم ثبات زمانی در پرداخت حقوق، یکی دیگر از مشکلات نیرو‌های شرکتی است، به طور مثال یک بار، اول ماه و بار دیگر هفتم یا هشتم ماه حقوق پرستاران را واریز می‌کنند و علاوه بر آن سختی کار نیز به نیرو‌های شرکتی تعلق نمی‌گیرد و این مسأله عین بی‌عدالتی است.

کاهش معنادار تعرفه پرستاران اتاق عمل با پرستاران سایر بخش‌ها

یکی از پرستاران اتاق عمل بیمارستان صیاد گرگان نیز با اشاره به اینکه مبلغ تعرفه خدمات پرستاری بین پرستاران اتاق عمل با پرستاران سایر بخش‌ها تفاوت فاحشی وجود دارد، گفت: متوسط دریافتی تعرفه در اتاق عمل دو میلیون تومان است، در حالی که در سایر بخش‌ها بین ۶ تا هشت میلیون تومان است.

وی با بیان اینکه که پرسنل اتاق عمل در دوران کرونا مانند سایر کادر درمان در امر بازگشت سلامت بیماران تلاش کردند، اما به دلیل امتیازگذاری غیر اصولی وزارت بهداشت پایین‌ترین و توهین آمیزترین نرخ دریافتی (۱۴۰ هزار تومان) به پرستاران اتاق عمل اختصاص یافت. 

محسن ابراهیمی سرپرست دانشگاه علوم‌پزشکی گلستان ضمن تبریک روز پرستار، اظهار کرد: در استان گلستان در مجموع ۲۸ بیمارستان داریم که شامل ۱۷ بیمارستان دولتی و ۱۱ بیمارستان خصوصی است و بیش از ۴ هزار و ۳۰۰ پرستار در این بیمارستان‌ها مشغول خدمت‌رسانی به بیماران هستند.

وی پرستاران را ستون نظام سلامت جامعه دانست و افزود: پرستاران ما مراقبت‌های بسیار باکیفیتی به بیماران ارائه داده و در بهبود وضعیت سلامت بیماران و کاهش هزینه‌های درمان نقش مؤثری دارند و بدون حضور پرستاران چرخه خدمات درمانی به کندی می‌چرخد.

کمبود ۶۰۰ پرستار در گلستان

وی با تاکید بر اینکه همه تلاش خود را برای احقاق حقوق پرستاران خدوم استان و کسب رضایت آن‌ها به کار خواهیم گرفت، گفت: در مدت زمان کوتاهی (۱۰ روز) که مسئولیت سرپرستی دانشگاه علوم پزشکی را بر عهده گرفته‌ام دو کارانه و یک اضافه کار به پرستاران پرداخت کرده‌ایم، علاوه بر آن معوقات پرستاران استان که ۹ ماه عقب بود را به هفت ماه رسانده‌ایم.

سرپرست دانشگاه علوم‌پزشکی گلستان از کمبود ۶۰۰ پرستار در استان خبر داد و گفت: در حال مذاکره با وزارت بهداشت هستیم تا برخی تخت‌های بیمارستانی که جزء چارت تشکیلاتی نیست را به این تشکیلات اضافه کرده و برای آن‌ها اعلام نیاز کنیم تا بتوانیم فشار کاری و همچنین اضافه کاری اجباری را از روی پرستاران برداریم، علاوه بر آن از طریق وزارت بهداشت پیگیر افزایش مبلغ اضافه کاری پرستاران هستیم تا بتوانیم کار‌های مؤثری در این زمینه داشته باشیم.

ابراهیمی در خصوص گلایه‌مندی پرستاران اتاق عمل از تعرفه کمتری که نسبت به تعرفه پرستاران سایر بخش‌ها دارند، گفت: جلسه‌ای با حضور پرستاران اتاق عمل و معاونت درمان و توسعه برگزار و مشکلات و درخواست‌های آن‌ها را بررسی خواهیم کرد. 

این روز‌ها صنف پرستاران با چالش‌های زیادی رو به رو شده است و علاوه بر سرعت گرفتن مهاجرت آن‌ها خطر استعفا و ترک شغل نیز نظام سلامت ایران را تهدید می‌کند که اگر به آن توجه نشود، می‌تواند نظام سلامت را فلج کند.