۲۰ شهریور در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

در این تقویم وقایع و رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با علم و فناوری را مرور خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آیت البرز، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۰ شهریور برابر ۱۰ سپتامبر را ورق می‌زنیم.

***

‌انگشت‌نگاری دی‌ان‌ای

۱۰ سپتامبر ۱۹۸۴ میلادی برابر با ۲۰ شهریور ۱۳۶۳ خورشیدی، الک جفریس، ژنتیک‌شناس انگلیسی، اثر انگشت دی‌ان‌ای را در لستر، انگلستان کشف کرد و فیلم‌های اشعه ایکس آزمایش‌های او برای اولین‌بار این احتمال را آشکار کردند. همان‌طورکه او تصاویر پرتو ایکس را بررسی می‌کرد، در ابتدا چیزی که دید فقط یک آشفتگی پیچیده به‌نظر می‌رسید. سپس متوجه شد که این آشفتگی می‌تواند شناسایی زیست‌شناختی مبتنی بر دی‌ان‌ای باشد زیرا هر فرد دارای مشخصات دی‌ان‌ای منحصر به فردی است. این تکنیک از آن زمان به پزشکی قانونی، تحقیقات جنایی و شناسایی اعضای خانواده کمک کرده است. باوجوداین، کشف جفریس صرفاً یک نتیجه تصادفی تحقیقاتی بود که او برای ردیابی نشانگرهای ژنتیکی ازطریق خانواده‌ها برای هدف اصلی درک الگوهای وراثتی بیماری انجام می‌داد. اولین استفاده از پروفایل دی‌ان‌ای در جرم‌شناسی در سال ۱۹۸۶ یک مورد بی‌گناهی را ثابت کرد.

امیلی دو شاتله

۱۰ سپتامبر ۱۷۴۹ میلادی برابر با ۲۰ شهریور ۱۱۲۸ خورشیدی، گابریل- امیلی دو شاتله، ریاضیدان و فیزیکدان فرانسوی درگذشت. او که والدینی اشرافی داشت و پدرش منشی دربار لوئی چهاردهم بود تحصیل را خیلی زود آغاز کرد. به‌طوری‌که تا ۱۲ سالگی قادر بود به زبان‌های ایتالیایی، یونانی، آلمانی و لاتین صحبت کند.  او به فلسفه‌های نیوتن وگوتفریت ویلهلم لایبنیتس (فیزیکدان، ریاضی‌دان و فیلسوف آلمانی) علاقه شدیدی داشت تاجایی‌که برای ورود به کافه‌هایی که بحث‌های علمی آن زمان در آنها انجام می‌شد، لباس مردانه می‌پوشید. او با ولتر هم آشنا بود. اثر اصلی شاتله ترجمه لاتین به فرانسوی کتاب پرینسیپیا اثر نیوتن بود که ترجمه آن را سال ۱۷۴۵ آغاز کرد اما در سال ۱۷۵۹ پس‌از مرگش با پیشگفتاری تاریخی از ولتر منتشر شد. این نسخه از کتاب پرینسیپیا به‌عنوان نسخه استاندارد کتاب نیوتن به زبان فرانسوی تا امروز شناخته می‌شود. رساله‌های علمی دو شاتله در مورد طبیعت گرما و نور است. او در سال ۱۷۴۹، چند روز پس از تولد دخترش، در اثر آمبولی درگذشت.

کاشف باغ‌های معلق بابل

۱۰ سپتامبر ۱۸۵۵ میلادی برابر با ۲۰ شهریور ۱۲۳۴ خورشیدی، رابرت کلدوی باستان‌شناس آلمانی به‌دنیا آمد. او کسی است که باغ‌های معلق بابل (مربوط به ۵۸۰ پیش‌ازمیلاد) را در عراق امروزی کشف کرد و نشان داد که این‌ باغ‌ها افسانه نبودند. کاوش‌های کلدوی بین سال‌های ۱۸۹۹ تا ۱۹۱۷ در عراق بسیاری از ویژگی‌های بابل از‌جمله دیوارهای بیرونی، دیوارهای داخلی و پایه‌های زیگورات مردوخ (ایزد باروری)، کاخ‌های بُختُ‌النَصّر، دومین پادشاه بابل، جاده عریض موکب که از قلب شهر می‌گذشت و دروازه یشتار (دروازه بابل) را کشف کرد. او چند شیوه باستان‌شناسی امروزی ازجمله روشی را برای شناسایی و کاوش معماری خشتی ابداع کرد (که در بابل ضروری بود زیرا بیشتر بقایای بابل بااستفاده از خشت‌های گلی پخته‌نشده ساخته شده بودند.) علاوه‌بر کاوش‌های عراق، کلدوی کاوش‌های بسیاری را در آسیای صغیر، یونان و ایتالیا سرپرستی کرد.

مخترع پی‌وی‌سی نرم

۱۰ سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی برابر با ۲۰ شهریور ۱۲۷۷ خورشیدی، والدو سمون، شیمی‌دان آمریکایی به‌دنیا آمد. او پلی وینیل کلراید پلاستیکی‌شده (پی‌وی‌سی نرم) را درحالی‌که در تلاش برای توسعه چسب مصنوعی بود اختراع کرد. سال ۱۹۲۶، او کشف کرد که چگونه می‌توان پلی وینیل کلراید سخت و غیرقابل کار را با حرارت‌دادن در یک حلال در دمای بالا، انعطاف‌پذیر کرد. این محصول امروزه، در صدها محصول مانند کاشی کف، چرم مصنوعی، شلنگ باغچه، پرده دوش و روکش استفاده می‌شود و بعد از پلاستیک پلی‌اتیلن از نظر تولید در رتبه دوم قرار دارد. از دیگر کارهای سمون در علم پلیمر، می‌توان به آنتی اکسیدان‌های لاستیکی جدید اشاره کرد. همچنین رهبری فنی او به کشف سه خانواده جدید پلیمری منجر شد که عبارت‌اند از، پلی اورتان گرمانرم، لاستیک طبیعی سنتزی و لاستیک‌های مصنوعی مقاوم در برابر روغن.