رهاشدگی «جویندگان گنج» ممنوع شود

به دنبال تشکیل کارگروه مبارزه با گنج‌یابی، محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار، رئیس هیأت مدیره انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در گفت‌وگو با آیت البرز در توضیح جزئیات و ضرورت تشکیل این کارگروه، اظهار کرد: براساس تفاهم‌نامه‌ای که در حال عقد آن با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، انجمن حقوق‌شناسی و دیگر دستگاه‌های مرتبط هستیم، «کارگروه مبارزه با گنج‌یابی» تشکیل و احتمالا دبیرخانه آن در یکی از نهادهای مدنی آن تشکیل خواهد شد.

او افزود: مبارزه با گنج‌یابی موضوع ساده‌ای نیست و مسأله آن بارها و بارها طرح شده و این مساله یک‌ شبه متولد نشده است، اما امیدواریم این بار با پیگیری مشترک نهادهای مرتبط اقدام اساسی و عملی انجام شود. تا کنون چندین جلسه به پیشنهاد پژوهشگاه میراث فرهنگی برگزار شده و موضوع تشکیل کارگروه مبارزه با گنج‌یابی شکل رسمی­‌تری پیدا کرده است و اکنون در مراحل نهایی کردن آن هستیم.

رئیس هیأت مدیره انجمن علمی باستان‌شناسی ایران درباره ضرورت شکل‌گیری کارگروه مبارزه با گنج‌یابی اظهار کرد: متاسفانه طبق تحقیق علمی انجام شده توسط متخصصان فن­‌آوری اطلاعات و گزارش­‌های وزارت میراث فرهنگی و یگان­‌های انتظامی کشور تخریب آثار تاریخی کشور رشد فزاینده­‌ای داشته است و این موضوع باعث نگرانی تمام دوستداران میراث فرهنگی کشور شده است.

اسمعیلی افزود: باید توجه داشته باشیم که یکی از بزرگترین متضرران گنج‌یابی، خود مردم هستند. سؤاستفاده‌هایی از سادگی و ناآگاهی مردم شده بویژه از طریق سایت­‌های غیرمجاز با عناوین گنج و دفینه و دیگر واژگان و ارائه اطلاعات، عکس‌ها و فیلم‌های کاذب و گاه تخیلی با وام گرفتن از تصاویر جعلی، که باعث هجوم بی­‌رویه به تپه­‌ها و حتی بناهای تاریخی و غارت آنها شده است. حتی کار به جایی رسیده است که طبق اطلاعات ما کتابی با عنوان «گنج‌یابی» با مجوز منتشر شده است! جعل اشیاء باستانی، سکه و دیگر آثار و فروش آن با شگردهای فریبکارانه به مردم و یا ترغیب آنها به قاچاق این اشیاء، ضمن اینکه باعث مالباختگی بسیاری از مردم شده است، در بسیاری از موارد خطرات جانی و حتی قتل در کوه و دشت را برای آنها به همراه داشته است که نمونه آن به سادگی از طریق جراید قابل پی­گیری است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: متاسفانه در این ماجرا، کسی که مال باخته است حتی نمی‌تواند در دادگاه اعلام شکایت کند، چون خود این کار یک اقدام غیرقانونی بوده است و با همین ترفند ساده، راه برای ادامه جرم و به عبارتی تجارت نامشروع و مخرب این باندهای قاچاق همچنان باز می‌ماند. از طرفی وضعیت اقتصادی مردم به گونه‌ای است که در کمال ناآگاهی، فریب فیلم‌های تخیلی و دروغین را خورده و در سراب دستیابی به ثروتی هنگفت و یک شبه، دچار خسران و ضرر جبران­‌ناپذیر می­‌شوند.

رئیس هیأت مدیره انجمن علمی باستان‌شناسی ایران افزود: اگر پیش از توسعه فضای مجازی این تخریب با شتاب کندی در سایت­‌های باستانی جریان داشت، امروزه این نوع فعالیت‌ها در فضای مجازی در نبود نظارت، طبق آمارهای موجود گسترش یافته و حتی آموزش گنج­‌یابی به یک معضل بزرگ و آسیب­‌زا تبدیل شده است و سرکردگان این جریان با تعداد بالای دنبال‌کننده‌های صفحه‌های مجازی، فعل «گنج‌یابی» و «جویندگی» آن را بدون منع قانونی نشر داده و حتی در همین فضا دلسوزان و مقامات کشور را به باد تمسخر و حتی تهدید گرفته­‌اند که بسیار مایه تأسف است. تعداد دنبال کنندگان در صفحه مجازی یکی از همین جویندگان گنج بیش از یک میلیون نفر و بازدید از تولیدات جعلی آنها گاهی از چندمیلیون نفر هم عبور می­‌کند! آنها حتی پا را فراتر گذاشته و به‌صورت عملی و گروهی وارد فضاهای واقعی و محوطه­‌های باستانی شده‌اند! بعضی از آنها حتی در فضای مجازی نشانی مکان­‌های مذهبی و امامزاده­‌ها را نشر داده و با ذکر وجود گنج‌های کاذب در آنها، حتی دنبال‌کنندگان خود را برای انجام کارهای قهری ترغیب می‌کنند و این اتفاق برای کشور ایران با این پیشینه تمدنی ایرانی اسلامی فاجعه است. به نظر ما این رهاشدگی مجازی باید ممنوع شود ودرصورت تخلف با آن برخورد قاطع شود.

اسمعیلی در پایان اظهار کرد: مقابله با چنین فضایی شوخی نیست. باید توجه کنیم میراث فرهنگی اگر تخریب شود دیگر برگشت‌پذیر نیست. بنابراین نیاز است آگاهی‌بخشی و اصلاح قوانین با مشارکت‌ مردم، دانشگاهیان، رسانه‌ها، قوه مقننه، مجریه و قضاییه بویژه یگان­‌های قضایی، امنیتی و پلیس فتا و البته دوستداران میراث فرهنگی کشور انجام شود و با این مساله به شکل علمی، قانونی و قضایی برخورد کرد. باید توجه داشت میراثی که پشتوانه مردمی و در پناه قانون نباشد محکوم به نابودیست!

پایان خبر آیت البرز